top
Custardappel
Annona reticulata
Custardappel
 
Custardappel - Annona reticulata©2004

Custardappel

De custardappel of ossenhart (Annona reticulata) is één van de representanten van de roomappel-familie oif Annonaceae, maar zeker niet de smakelijkste.

De custardappel is een kleine tropische boom, die zo'n 7-8 meter hoog wordt. Hij heeft langwerpige, lederen bladeren die zo'n 20 cm lang zijn en die hij weliswaar in droge tijden kan verliezen, maar het is een groenblijvende plant. De bloemen zijn bleekgroen en openen zich nauwelijks. Ze staan in trossen van 2 tot 10 stuks tegenover het blad aan de steel.

Hoewel de boom op uiteenlopende plaatsen groeit, op diverse hoogten en in lagere kuststreken, gedijt hij niet overal even goed. Hij verdraagt een korte, lichte vorst en is bestand tegen een korte periode van droogte. Zolang de zomers maar voldoende warm zijn. De vruchten zijn hartvormig en zijn 7-12 cm in doorsnede. De schil is bleek geelgroen met rood-paarse accenten en 'schubben' die er uit zien als facetten. Een volledig rijpe vrucht is vlekkerig van kleur.

Het vruchtvlees is crème van kleur en ietwat melig, maar niet altijd. Met wat pech tref je een harde vrucht, en smaakt hij niet fruitig, maar 'naar'. De kleine bruin-zwarte zaden worden niet gegeten, zijn net als andere delen van de plant giftig.

De schubbenstructuur die eigen is aan de vruchten in dit geslacht, is bij de custardappel nauwelijks zichtbaar. Deze schubben zijn de vele stampers (vruchtbladen of carpellen) van één enkele bloem. Verzamelvruchten, zoals we dit type vrucht noemen, bestaan uit een groot aantal verschillende bloemen. Technisch gezien zijn de vruchten de vereniging (aggregatie) van een groot aantal gerijpte eierstokken, die herkenbaar zijn aan de schubben of stekels aan de buitenzijde van de vrucht.

De vrucht is populair in het Midden-Oosten, hij wordt onder meer verbouwd in israë (sedert de jaren 30 van de vorige eeuw), Egypte, Zuid-Afrika, in Australië en op de Philippijnen.

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Custardappels zien er snel verweerd uit, bruine vlekken, overrijp, en zijn dan ook het 'lelijke eendje' onder de annona's. Maar dan zijn ze het smakelijkst. Eenmaal aangesneden verkleurt het vruchtvlees snel.

Culinair gebruik en bereiding

De vrucht wordt als handfruit of in bereidingen gebruikt. De zaden zijn niet eetbaar . Snijd de vrucht doormidden. De zaden laten zich dan gemakkelijk verwijderen. Lepel het vruchtvlees er vervolgens uit, schillen zal niet lukken.

Houdbaarheid (bewaaradvies)

Custardappels zijn kort houdbaar. Houd ze buiten de koelkast, tenzij al rijp, bij temperaturen onder 12° stopt het rijpingsproces. Bewaar rijpe vruchten buiten de koelkast hoogstens enkele dagen. Gerijpt vruchtvlees kan goed ingevroren worden om bij wijze van ijs gegeten te worden. Eet custardappel bij voorkeur koel.

slotregel

Oorsprong en verspreiding

De custardappel komt van oorsprong uit de neotropische landen van de Caraïben en Centraal- en Zuid-Amerika en is al in de 17e eeuw in tropisch Afrika geïntroduceerd .

Teeltgebieden zijn de landen waar hij van oorsprong groeit, Taiwan en India (rond Calcutta), Australië en West-Afrika.

Taalkundige aspecten, etymologie

De geslachtsnaam annona is afgeleid van het Latijnse woord anon, dat 'jaarlijks' betekent, doelend op de jaarlijkse vruchtvorming. De naamgeving is ontleend aan de structuur van het vruchtvlees (custard) of de vorm van de vrucht (ossenhart). De soortnaam reticulata duidt op de facetvormige, geschubde schil.

Op de Nederlandse Antillen heet hij 'kasjoema', net als in Suriname, waarhij ook boeah nona wordt genoemd. Elk gebied heeft zijn eigen benaming: in Cuba mamon, Colombia anon pelon, op zijn Azteeks quaultzapotl.

Benamingen in diverse talen

engels
 
bullock's heart,
cœur de bœf
italiaans
cirimoia
spaans
anona (roja) de castilla
duits
netzannone
indonesisch
 
japans
 
vietnamees
Bình bát, qua na
chinees
 
niú xīn guǒ 牛心果
 
 
kantonees: ngau sam (faan lai zi)
 
 
slotregel

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

De vrucht bevat veel vitamine B6 en C, en kalium

Samenstelling per 100 gram rauw product

101
kcal
(425 kJoule)
1,7
gram
eiwitten
25,2
gram
koolhydraten
2,4
gram
vezels
0,6
gram
vet
0,2
gram
verzadigd
Vitaminen
33,0
µg
vitamine A
(4,1% ADH)
0,1
mg
vitamine B1
(9,1% ADH)
0,1
mg
vitamine B2
(7,1% ADH)
½
mg
nicotinezuur
(3,1% ADH)
0,1
mg
pantotheenzuur
(1,7% ADH)
0,2
mg
vitamine B6
(14,3% ADH)
19,2
mg
vitamine C
(24,0% ADH)
mineralen
30
mg
calcium
0,7
mg
ijzer
382
mg
kalium
18
mg
magnesium
4
mg
natrium
21
mg
fosfor
slotregel

Bronvermelding update maart 2020

Annona reticulata | Wikipedia (EN/NL) Custard apple| Center for new crops, Purdue University Custard apple, nutritionfacts (voedingswaarde) | Nutritiondata.self.com