RETTICH
Een rettich is een rammenassoort (Raphanus sativus) en net als radijs een eenjarige plant uit de kruisbloemenfamilie (Brassicaceae). Het eetbare deel een rettich is een gezwollen wortel, terwijl de radijs een stengelbol is. De scherpe smaak wordt veroorzaakt door de mosterdolie in de knol. Het gebruik van chloorhoudende meststoffen zou de scherpte verminderen, terwijl sulfaathoudende meststoffen de scherpte juist zouden bevorderen.
Practische zaken
Aankoop en verkrijgbaarheid
Retiich is een zomergroenten, en is vvoor zo ver van Nederlandse bodem van april tot november verkrijgbaar. Daarna komt de rettich vooral uit Spanje, waar hij door veelal Nederlandse boeren wordt verbouwd.
Houdbaarheid (bewaaradvies)
Rettich moet stevig zijn, d.w.z. niet buigbaar of slap, en geen verkleuring hebben. Het beste bewaar je rettich in een plastic zakje met gaatjes. rettich is dan een week houdbaar. Wanneer de rettich slap of glazig wordt is hij niet goed meer. Rettich bewaar je het beste zonder loof.
BEREIDING
Rettich smaakt iets scherper dan radijs, en wordt zowel rauw als gekookt (meestal geblancheerd of geroerbakt) gegeten. Behalve het witte vlees wordt ook de spruit gegeten, die wordt aangeboden onder de naam daikonkers, en enigszins lijkt op tuinkers.
Oorsprong en verspreiding
In Nederland wordt rettich zowel onder glas als in volle teelt verbouwd. De Nederlandse benaming 'zomerramenas', een verwijzing naar de teeltperiode en de Nederlandse oorsprong, is niet aangeslagen. De van oorsprong Duitse benaming rettich wordt algemeen gebruikt.
In ons land worden vooral de witte en roze zomerramenas van het Rex-type en de van oorsprong Japanse lange, cylindrische "daikon" verbouwd. Beide soorten zijn kort houdbaar en gevoelig voor voosheid. Dit in tegenstelling tot de winterramenas, die er in zwart, violet en wit is, lang houdbaar zijn en nauwelijks gevoelig voor voos.
Taalkundige aspecten, etymologie
Met radijs werden in het Middelnederlands ook andere gewassen met eetbare wortelknollen aangeduid, zoals mierikswortel en rammenas. Het aan het Duits ontleend woord rettich of ratih (oud Hoogduits) voert terug op het Latijnse rādīx, het woord voor radijs. Het Duitse rettich betekent dan ook radijs.
VERTALING RETTICH
Gezondheidsaspecten
Voedingswaarde, gezondheidsrisico's
Rettich is rijk aan kalium- en calciumzouten, vezels, pectine en vitamine C. De digestieve enzymen in rettich -diastase, amylase, en esterase- helpen complexe koolhydraten, vetten en eiwitten transformeren in gemakkelijker opneembare componenten. Om die reden serveren traditionele Japanse restaurants geraspte daikon (rettich oroshi) bij tempura, zodat de vetten beter verteerd worden, en bij rauwe vis om het eiwit beter te verteren. Geraspte daikon is dan ook een prachtig hulpmiddel voor mensen met een zwakke spijsvertering. Het is belangrijk om de daikonrasp onmiddellijk na het raspen te gebruiken. Binnen een half uur is bijna 50 procent van de enzymen verloren gegaan!
Ook vertoont rettich genezende eigenschappen door de aanwezigheid in de wortels van glycosiden, phytoncides unieke bacteriostatische eiwitstoffen. Van alle groentegewassen zijn alleen radijs, daikon en mierikswortel in staat om de lever en de nieren te reinigen. Slechts een paar druppels sojasaus en een eetlepel geraspte daikon helpen het lichaam op macro-biotische wijze oude dierlijke eiwitten en vetten te lozen. Daikon gekookt in een kombu-bouillon wordt gezien als een middel om te helpen het lichaam te ontdoen van overtollige zuivelproducten, aldus Mitoku, een producent van Japanse macrobiotische en organische producten.
