TIJM
De plant heeft een groot aantal vertakte stengels, in de regel slechts 4 tot 8 cm hoog. De plant kan overigens wel 30 cm hoog worden. De groen-grijze bladeren zijn ongeveer een halve centimer lang, smal en elliptisch, en staan in paren. De plant bloeit uitbundig, met de bleek-paarse bloemen in kransen.
Tijm houdt van zon, en gedijt het best bij een temperatuur tussen 20 en 25 ° op een kalkrijke, lichte bodem. Op zwaardere grond, zal de plant minder aromatisch zijn. Hij vraagt ruimte. Tijm wordt in maart/april ingezaaid. Een deel van de planten blijft staan, een deel wordt uitgedund, verplant. Vermeerdering kan plaats vinden door de plant met wortel en al te scheuren. De bloeitijd is tussen mei en augustus. Aan het eind van de zomer moet tijm vrij van onkruid gemaakt worden en de grond losgemaakt worden. De plant overwintert wanneer ze met grond tegen vorst wordt afgedekt.
Tijm uit de Franse Provence kan bogen op Europese bescherming. In 2015 kregen de producenten in de Zuid-Franse Provence het fel begeerde IGP-label (Indication géographique protégé), waarmee de naam Thym de Provence in en buiten Europa beschermd is.
Practische zaken
Aankoop en verkrijgbaarheid
Tijm is vers en gedroogd verkrijgbaar. Verse tijm koop je in de regel in de vorm van een plantje, in de pot. Geef hem geregeld water en je hebt er vele weken plezier van. De kwaliteit van gedroogde tijm laat veelal te wensen over. Een goede gedroogde tijm is die van wildpluk - niet te verwarren met wilde tijm, een ander soort - die aromatischer en complexer van smaak is dan die van geteelde tijm.
Culinair gebruik en bereiding
Het meest gebruikt zijn de blaadjes en bloemtopjes van de gewone tijm (Thymus vulgaris).
Het is één van de harde kruiden in een bouquet garni en het hoofdingrediënt in za'atar. Tijm is een belangrijk kruid in de Provençaalse keuken.
Tijm is smaaktechnisch moeilijk te combineren met basilicum.
Tijmolie, die wordt getrokken van de jonge toppen, bestaat er in de pure variant, die is rood, en de gedestilleerde witte variant. De olie bevat phenolen, waarvan de belangrijkste thymol is, een phenol met een sterk antisceptische werking. Thymol wordt ook gewonnen uit ajowan-zaad (Carum copticum), dat op grote schaal in India wordt verbouwd, en de Afrikaanse basilicum (Ocimum gratissimum) die onder meer in Ghana groeit.
Houdbaarheid (bewaaradvies)
Bewaar verse takjes tijm zoals andere kruiden aan de steel, gewikkeld in een vochtige doek, verpakt in plastic. Zo houd je de kruiden zeker een week goed. Controleer steeds op rotte blaadjes en steeltjes. Eenmaal aangetast, bederft al gauw de hele bos.
Tijm kan uitstekend gedroogd worden, omdat het blad wat dikker is. Tijm is niet geschikt om in te vriezen.
Oorsprong en verspreiding
Vaak is in het wild voor komende tijm 'gewone tijm', soms ook niet. Ook de Thymus vulgaris groeit op grote schaal in het wild, niet aleen in Spanje, maar ook op het eiland Kreta bijvoorbeeld. Wilde tijm (Thymus serpyllum), een grote nectarbron voor de honingbij, treffen we aan in grote aaneengesloten rotsachtige gebieden van Griekenland en Noord-Afrika en het noordoosten van de Verenigde Staten. In Spanje wordt in de Berguedà en Osana, in de buurt van Barcelona op grote schaal aan de ecologische teelt van gewerkt.
In het oude Egypte gebruikte men tijm voor het balsemen. De Grieken gebruikten het in hun baden en brandden het als wierook in hun tempels. De verspreiding van tijm over het Europese continent is waarschijnlijk te danken aan de Romeinen, die tijm gebruikten om vertrekken te 'zuiveren', en om smaak te geven aan kazen, en ook aan likeuren.
