top
Sapodilla
Manilkara zapota
Sapodilla
Zapotes op deze site
Sapodilla - Manilkara zapota
 

Sapodilla

Caramelvrucht

De sapodilla, de vrucht van de Manilkara zapote behoort tot een categorie vruchten die zapotes genoemd worden. Zij danken deze naam zapote aan de naam die de Azteken aan dit soort vruchten gaven, ongeacht de boom waaraan ze groeien. De vrucht wordt ook wel chico genoemd.

De Manilkara zapote bloeit het hele jaar door, en geeft tweemaal per jaar vruchten. Dat zijn ronde tot amandelvormige bessen, met een lengte van 4 tot 10 centimeter, relatief klein voor een zapote. De schil is dun maar stevig en heeft een ruw vaalbruin oppervlak. Het vruchtvlees is geel-oranje tot bruin tot rood, en heeft textuur die vergelijkbaar is met een peer, dat wil zeggen, wat korrelig. Een onrijpe sapodilla is hard, en bevat veel saponine, dat een bittere droge smaak heeft.

Het vruchtvlees van een goed rijpe sapodille is zacht en sappig en bijzonder zoet, en smaakt naar bruine suiker, reden waarom hij wel de caramelvrucht wordt genoemd. Hij bevat verscheidene, hoogstens zes, glanzend zwarte, boonvormige zaden. Ze zijn niet eetbaar, bovendien voorzien van een scherp, hakig uiteinde dat onaangename consequenties kan hebben wanneer je een zaadje probeert door te slikken. Niet doen.

Een vrucht is rijp wanneer hij zacht en geurend is, en de zaden glanzend zwart. Een rijpe vrucht zal bovendien geem latex 'bloeden'. Wanneer enkele vruchten rijp blijken, worden in de regel alle vruchten tegelijk geplukt.

De sapodilla is niet de enige zapote in de Sapotaceae-familie. Ook de mamey zapote (Pouteria sapota) en de zwarte zapote (Diospyros nigra) behoren tot deze familie. De witte zapote echter niet, deze maakt deel uit van de Wijnruitfamilie, net als de citrusvruchten.

Practische zaken

Verkrijgbaarheid

Er is geen hoogseizoen voor sapodilla's, die over de hele wereld verbouwd worden. In Mexico is het hoogseizoen van mei tot september, en wordt de Morena-variëteit van februari tot april geoogst. Op de Philippijnen loopt het seizoen van november tot april. Als de beste variëteiten worden de Mexicaanse Morena en Hasyá (november tot juni) gerekend.

In Mexico zijn sapodilla's te koop onder de namen 'chupeta' en 'chicozapote', wat in het Nahuatl honing zapote betekent. Andere traditionele benamingen zijn chicu, àcana, korob, muy, muyozapot en soms níspero. Nispero betekent mispel. De Hollanders noemden het de West-Indische mispel, volkomen misplaatst natuurlijk want de sapodilla heeft niets van doen met de mispel. Deze naam wordt nog altijd gebezigd op de Antillen en de Virgin eilanden (naseberry).

Andere benamingen in diverse talen

engels
sapodille, beefapple
frans
sapotille, nèfle d'amérique
italiaans
sapotiglia
spaans
chicozapote, zapotillo
duits
breiapfel
arabisch
 
turks
 
hindi (india)
chikoo
indonesisch
sawo
japans
sabojira, sapojira
vietnamees
hông xiêm
chinees
ren xin guo
 

Aankoop en rijping

Je kunt sapodilla's rijp of onrijp kopen. Spoel de zandige buitenkant direct na aankoop af. Weet, dat de vrucht narijpt, ook na gekoeld te zijn. De onrijp geplukte vrucht zal binnen een dag op tien afrijpen, vaak al na een dag of vier. Reken erop dat een nog onrijp gekochte vrucht bij kamertemperatuur gemiddeld in enkele dagen zal rijpen.

Culinair gebruik en bereiding

De sapodilla wordt vooral als handfruit gegeten. Snijd de vrucht in de lengterichting door en wip de zaden eruit, deze zijn niet eetbaar. Het vruchtvlees wordt uit de schil geschept. Of snijd de vrucht in de lengterichting in partjes, zoals een appel. Je kunt ze ook als een perzik pellen, en dan in partjes openbreken.

De vrucht is beroemd om zijn aroma en wordt gebruikt voor sorbets, cocktails, jam en ijs, maar ook bij de bereiding van gebak, siropen en sauzen; gefermenteerd geeft het smaak aan wijn en azijn. In Indonesië worden jonge scheuten ook rauw of gekookt met rijst gegeten.

Houdbaarheid (bewaaradvies)

Bewaar de rijpe vrucht koel. Bij 5°C is de rijpe vrucht enkele dagen houdbaar, bij een temperatuur van 1 à 2 ° zelfs enkele weken. De rijpe vrucht kan prima ingevroren worden, zowel in zijn geheel als in stukjes.

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

De vrucht bevat is rijk aan vezels en vitamine C.

Samenstelling per 100 gram rauw product

83,0
kcal
(347,5 kJoule)
0,4
gram
eiwitten
20,0
gram
koolhydraten
5,3
gram
vezels
1,1
gram
vet
0,2
gram
verzadigd
0,5
gram
enkelvoudig onverzadigd
11,0
mg
omega-6
Vitaminen
19,8
µg
vitamine A
(0% ADH)
0,2
mg
nicotinezuur (B3)
(1,3% ADH)
0,3
mg
pantotheenzuur
(5% ADH)
14,0
µg
foliumzuur (B9)
(7% ADH)
14,7
mg
vitamine C
(18,4% ADH)
mineralen
21,0
mg
calcium
0,1
mg
koper
0,8
mg
ijzer
193,0
mg
kalium
12,0
mg
magnesium
12,0
mg
natrium
12,0
mg
fosfor
0,6
µg
selenium
0,1
mg
zink

Bronvermelding update april 2022

Manilkara zapota | Wikipedia (EN/ES) Sapodila | Rainforest Alliance Sapodilla | centre for new crops and plant products, Purdue University, Morton, J. 1987. Sapodilla. p. 393-398. In: Fruits of warm climates. Julia F. Morton, Miami, FL. Know what you eat: sapodilla | Nutrition Data self Sapodilla | Specialty produce Sapodilla rrowing | Edis, University of Florida