Surrogaat-cacao is iets anders als surrogaat-chocolade, waaronder in de regel met cacao op smaak gebracht vet wordt verstaan. Voor surrogaat-cacao wordt geen cacao gebruikt. Eén van de bekendste vervangers van cacao is de carob, een peul van de Prosopis humilis. De smaak is vergelijkbaar met die van cacao, maar zoeter. Carob is minder vet dan cacao.

Een ander (nog) minder bekend product is de bay nut, om precies te zijn de Californian bay nut, het zaadje van de Syzygium california, de Californische laurierboom.

Veervangers van cacaoboter

De Europese Unie staat toe dat chocolade ook met cacaoboter-vervangende vetten wordt gemaakt. Hiervan profiteren de boeren het minst, de grote producenten als Nestlé het meest, immers zij zijn niet meer afhankelijk van de prijsschommeling van het dure cacaovet. Natuurklijk profiteren ook de leveranciers van deze vervangende vetten, in het bijzonder het Brits-Nederlandse Unilever en Nederlandse Nordica groep, die samen zo'n zeventig procent van de markt voor cacaoboter-vervangende vetten in handen hebben.

Cacaovervangend vet moet om geschikt te zijn als vervanger dezelfde textuur als cacaoboter hebben en dezelfde vetzuur-kenmerken. Sheaboter is zo'n vet. Shea-boter (beurre de karité) wordt gemaakt van de zaden van de Vitellaria paradoxa, een boom uit de Afrikaanse savanne die op de Internationale Rode lijst van bedreigde planten staat met de beoordeling Vulnerable (kwetsbaar).

Daarnaast wordt cacaovervangend gemaakt uit zonnebloemolie, dat omdat het een afwijkende vetzuursamenstelling heeft met enzymen wordt gekortwiekt, waarna er stearine- en palmetinezuur aan wordt vast geplakt. Non-laurinezuur cacaoboter-vervanger is gemaakt op basis van koolzaadolie, zonnebloemolie, soja en palmolie.