top
Gelatine
Bindmiddel
Gelatine
Werken met gelatine
Gelatine-vel

Gelatine

Gelatine is een bindmiddel dat wordt gewonnen uit botten en huid van runderen en varkens en uit het vel van vissen. Als gevolg van de uitbraak van BSE mogen voor de bereiding van gelatine, voor zover bestemd voor consumptie, sedert 2001 geen runderbotten meer worden gebruikt.

Voor een meer gedetailleerd overzicht verwijzen we u naar de pagina "werken met gelatine"

Gelatine wordt gemaakt van huid en botten. Tijdens het productieproces wordt het vetpercentage van deze grondstof teruggebracht tot 2%, waarna een proces van roosteren en reinigen begint. Het materiaal wordt ontdaan van kalkzouten door het met zuur te bewerken. De opgeloste kalkzouten worden voor andere processen gebruikt. Na de behandeling met zuur worden met loog de nog aanwezige micro-organismen gedood en wordt de oseïne, zoals het halfproduct zonder kalkzouten heet, geneutraliseerd door het te wassen met water.

Dit is maar het begin van een zeer bewerkelijk proces dat resulteert in slierten gelatine, waarvan gelatinevellen en gelatinepoeder (-kristallen) wordt gemaakt. Soms worden er toevoegingen aan de gelatine gedaan, zoals kleur-, smaak- en zoetstoffen. Omgekeerd wordt voor de productie van geleisuiker gelatinepoeder aan suiker toegevoegd.

slotregel

De Delftse Gelatinefabriek

Als geboren Delftenaar kan ik niet voorbij gaan de Gelatinefabriek, die in augustus 1971 na een zware explosie door brand verloren ging. Ik was er getuige van, met vele andere Delftenaren.

De explosie zorgde voor een honderden meters hoge steekvlam en voor een dagenlang smeulende puinhoop. Het was het einde van een traditie die 'slechts' 60 jaar had geduurd. In 1911 begon de Lijmfabriek met de productie van gelatine, net als de lijm die men er vanaf 1887 maakte, gemaakt van dierlijke beenderen. De Lijm- en gelatinefabriek was een onderneming van Van Marken, de oprichter van Nederlandsche Gist- en Spiritusfabriek en de Nederlandsche Oliefabriek, later beter bekend als Calvé.

In 1953 werd de fabriek Amerikaans (Delft Gelatin Corporation, gevestigd in New York) in New York geopend werd. Vanaf 1968 legde het bedrijf zich volledig toe op de productie van gelatine en werd de lijmproductie gestaakt. Na de brand heeft het bedrijf nog enige tijd doorgedraaid, maar moest uiteindelijk in 2002 haar deuren sluiten.

slotregel

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

Het productieproces is aan strikte regels onderworpen, niet alleen v.w.b. het BSE-risico. Alle gebruikte grondstoffen staan onder streng toezicht van veterinaire diensten. De Scientific Steering Committee (SSC) van de Europese Unie heeft in 2006 een verklaring uitgegeven dat het risico op BSE praktisch tot nul is gereduceerd. De Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) heeft deze verklaring gebruikt om langer uit te sluiten dat runderbotten worden gebruikt, met uitzondering van schedels en wervels van runderen die ouder dan 12 maanden zijn.

Hoewel het droge eindproduct 98-99% eiwit bevat, heeft gelatine minder voedingswaarde dan vergelijkbare volledige eiwitbronnen. Gelatine ibevat veel niet-essentiƫle aminozuren (glycine en proline).

Samenstelling per 100 gram

335
kcal
( 1401,6 kJoule)
85,6
gram
eiwitten
0,1
gram
vet
1,8
gram
meervoudig onverzadigd
Vitaminen
1
µg
vitamine A
(0% ADH)
30
µg
vitamine B9
(15% ADH)
Mineralen
55
mg
calcium
2,2
mg
koper
1,1
mg
ijzer
16
mg
kalium
22
mg
magnesium
0,1
mg
mangaan
196
mg
natrium
39
mg
fosfor
39,5
µg
selenium
0,1
mg
zink
 
slotregel

Bronvermelding update maart 2020

Gelatin | Wikipedia (EN) Bereidingswijze gelatine | Molecular recipes Productieproces gelatine | Hyfoma voedingsmiddelen technologie Know what you eat, gelatins powder | Self Nutritiondata Bindkracht | W.H. de Groot, 1934 Recepten huishoudschool Laan van Meerdervoort 's-Gravenhage via Digitale Bibliotheek der Nederlandse letteren