top
Mammi appel
Mammea americana
Mammi appel
 
Mamey apple - Mammea americana©2007

Mammi of mamey appel

Deze forse vrucht heet voluit de Amerikaanse mammi (mamey) appel en is zo groot als een pomelo. Verrassend is zijn smaak, die aan abrikoos doet denken, reden waarom hij ook de Santa Domingo abrikoos wordt genoemd.

De Mammea americana is lid van de Calophyllaceae-familie, een tropische plantenfamilie met 475 plantensoorten, verdeeld over veertien geslachten. Het geslacht Mammea telt een vijftiental plantensoorten

Er zijn nog meer mammi's, zoals de verwante Afrikaanse mammi appel (Mammea africana) en de bijna identiek ogende vrucht van de mame sapote boo (Pouteria sapota), die in Centraal Amerika groeit, geen familie van de beide Mammea's.

De Mammea is groenblijvend en kan wel 20 meter hoog worden. De lichtbruine vrucht is een bes, geen steenvrucht, en heeft een drie millimeter dikke, leerachtige schil. Het vruchtvlees is oranje of oranjegeel en niet vezelig en bevat twee à vier zaden (2,5 - 4 cm lang). De onrijpe vrucht is hard en stevig, en wordt wanneer hij rijpt sappig(er) en mals(er); de textuur van een rijpe vrucht is niet altijd even consistent. De smaak is aangenaam.

Op het noordelijk halfrond draagt de boom in de zomer vruchten. Doordat de boom zowel op het noordelijk als zuidelijk halfrond groeit is de vrucht vrijwel het hele jaar door verkrijgbaar. In Puerto Rico zijn zelfs twee oogsten per jaar.

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Voor zover bekend is de mammi appel niet in ons land verkrijgbaar.

Culinair gebruik en bereiding

De vrucht pelt lastig. Het handigst gaat dat door de schil van boven naar onderen rondom in te kerven, zodat de schil in strips verwijderd kan worden, vergelijkbaar met het pellen van een sinaasappel, alleen dat gebeurt in de regel in vier-vijf parten. Het schillen van de taaie mammi gaat het beste wanneer de strips smal zijn. Hij wordt vers gegeten, gestoomd of in een fruitsalade, al dan niet in combinatie met wijn.

Oorsprong en verspreiding

De mammi appel komt uit West-Indië: de Dominicaanse republiek, Haïti, Jamaica en de Antillen. Hij is al in de prehistorie gecultiveerd, en was in die tijd een belangrijke voedingsbron.

De mammi was bekend onder de Amerindianen, de oorspronkelijke bevolking van Antigua, net als avocado, soursop, guava en paw-paw. Onduidelijk is, of dit de sapote was of de mammi.

De vrucht is wijd verbreid in tropisch Zuid-amerika, en sinds de zestiende eeuw over Westelijk Afrika (Sierra Leone), Zanzibar, Indonesië, Maleisië en de Philppijnen. Hij gedijt in gebieden waar de temperatuur doorgaans tussen 27 en 30 graden is, en kan niet tegen vorst.

Van mammi-appel maakt men in Franse West-indië Eau en Crème de Creole, een likeur. Ook elders wordt de vrucht met alcohol gecombineerd. Zoals op Jamaica, waar men een vruchtensalade van maakt met suiker en wijn. Op de Bahama's legt men het vruchtvlees eerst in zout water, om de bitterheid in de vrucht weg te nemen en er dan jam van te maken. De vrucht wordt er ook gestoomd.

Taalkundige aspecten, etymologie

Er is weinig te vinden van de oorsprong van de benaming, maar het zal geen toeval zijn dat op Santa Domingo een plaats voor komt met de naam El mamey. Het woord 'mammae' is de meervoudsvorm van het Latijnse woord voor borst (mamma).

Benamingen in diverse talen

engels
mammee apple
frans
abricot de saint domingue
italiaans
 
spaans
albaricoque de santo domingo
 
mamei
 
.

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

In tegenstelling tot mangosteen, die nauwelijks vitaminen bevat, is de mammi appel rijk aan vitaminen en mineralen. Edoch, niet om over naar huis te schrijven.

Samenstelling per 100 gram rauw product

51
kcal
( 213,4 kJoule)
½
gram
eiwitten
12,2
gram
koolhydraten
½
gram
vet
0,1
gram
verzadigd
0,2
gram
enkelvoudig onverzadigd
0,1
gram
meervoudig onverzadigd
Vitaminen
76,7
µg
vitamine A
(10% ADH)
0,4
mg
nicotinezuur
(3% ADH)
0,1
mg
pantotheenzuur
(2% ADH)
0,1
mg
vitamine B6
(7% ADH)
14
µg
foliumzuur (B9)
(7% ADH)
14
mg
vitamine C
(18% ADH)
mineralen
11
mg
calcium
0,1
mg
koper
0,7
mg
ijzer
47
mg
kalium
16
mg
magnesium
15
mg
natrium
11
mg
fosfor
0,6
µg
selenium
0,1
mg
zink
 

Bronvermelding update oktober 2020

Mammea americana | Global partnership for plant conservation, World Flora Online (2020) geraadpleegd op 17 oktober 2020 Mammea americana| Wikipedia (EN) Know what you eat: mammy apple | Self nutritiondata Mammea americana | Lim, Edible Medicinal And Non-medical plants, part II Fruits Mammea americana | New crops, Purdue university Antiguas prehistoric times | Museum of Antigua and Barbuda Calophyllaceae | Wikipedia (DU)