top
Thaise bird's eye chili
Capsicum annuum bird's eye
Thaise bird's eye
 
BIRD'S EYE | CAPSICUM ANNUUM BIRD'S EYE

Bird's eye chili

De bird's eye chili is een chili die vanuit het Amazonegebied en het Mexicaanse Tabasco de wereld heeft veroverd. Daarvoor zorgden de Spanjaarden en de Portugezen in de vijftiende eeuw.

De Spanjaarden en portugezen verspreidden de chilipeper over de hele wereld, nadat de peper aanvankelijk zeer lauw werd ontvangen. Columbus beschouwde het als de nieuwe peper, en de monikken van Real Monasterio de Nuestra Señora de Guadalupe in Extremadura, die de eerste planten op vreemde bodem verbouwden, beaamden dat.

De Portugezen brachten de chili naar de vers gestichtte kolonieë in het zuidoosten en noordwesten van India. india, Cochim (het huidigetoenmalige kolonies in India, namen ieder een deel van de verspreiding voor rekening, naar gelang waar zij hun belangen hadden gevestigd. De bird's eye chili werd door Portugese missionarissen geïntroduceerd in het noordoosten van India, zoals in het heuvelachtige Mizoram. Gedurende de tijd is daaruit een eigen chili-type ontstaan, dat hmarchate of vaimarcha wordt genoemd. De autoriteiten in Mizoram stellen momenteel veel in het werk om deze chili niet alleen te beschermen, maar Mizopram ook te erkennen als de geboorteplek van de bird's eye.

De hmarchate groeit uitsluitend in Mizoram en Manipur, van lager gelegen Chongte in het westen tot het Blauwe gebergte in het zuidoosten, op een hoogte van ruim 2.000 meter. De diversiteit is groot, onderzoek heeft uitgewezen dat er een zeventigtal landrassen zijn.

Ook elders vond de bird's eye zijn stek, zoals in Afrika, waar de peper bekend is geworden onder de naam piri-piri. In Ethiopië is de plant ontsnapt en genaturaliseerd, en wordt nog altijd in het wild. enz.

Hoewel de Thaise bird's eye chili in de regel bird's eye wordt genoemd, zonder nadere aanduiding, doen we dat op deze site wel. Daarmee houden we het onderscheid helder met de andere bird's eye chili's, een term die net als 'ají' op meer chilipepers van toepassing is:

  • piri-piri - Afrikaanse bird's eye chili (Capsium frutescens)
  • cabai rawit - Indonesische bird's eye (Capsicum , dezelfde als Thai ?
  • siling labuyo - Filippijnse bird's eye (Capsicum annuum),

De Thaise bird's eye chili is een Capsicum frutescens cultivar met een scherpte van 50.000- 100.000  SHU . Het is een vaste (meerjarige) plant met kleine taps toelopende vruchten, meestal twee of drie per knoop. De vruchten zijn rechtopstaand, zijn 4-8 cm groot en rijpen vurig rood. Het vruchtvlees is dun, en de vrucht heeft veel zaadjes.

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Culinair gebruik en bereiding

Houdbaarheid (bewaaradvies)

Thaise peper is het hele jaar verkrijgbaar.

Oorsprong en verspreiding

De bird's eye chili is in de vijftiende eeuw vanuit het Amazonegebied naar India gekomen. Behalve daar kwam deze chili ook voor in het Mexicaanse Tabasco.

De chili werd geïntroduceerd door Portugese missionarissen in het noordoosten van India, zoals in het heuvelachtige Mizoram. Gedurende de tijd is daaruit een solide variëteit ontstaan, die hmarchate of vaimarcha wordt genoemd. De autoriteiten in Mizoram stellen momenteel veel in het werk om deze chili niet alleen te beschermen, maar Mizopram ook te erkennen als de geboorteplek van de bird's eye.

De hmarchate groeit uitsluitend in Mizoram en Manipur, van lager gelegen Chongte in het westen tot het Blauwe gebergte in het zuidoosten, op een hoogte van ruim 2.000 meter. De diversiteit is groot, onderzoek heeft uitgewezen dat er een zeventigtal landrassen zijn.

De Thais bird's eye wordt verbouwd in diverse landen in Zuid-oost-Aië, behalve in Thailand, in Laos, Cambodja, Vietnam en Indonesië .

Culinaire aspecten

In de Thaise keuken wordt de Bird's eye, die daar phrik khi nu heet, onder meer gebruikt in Nam prikh pla, een bijgerecht van vissaus, limoensap, knoflook en pepers, of (rauw) bij een gerecht als khao kha mu, een stoofgerecht van varkenspoot en rijst. Het is het belangrijkste ingrediënt in kochchi sambal, een salade gemaakt met vers geschaafde kokos met chili's, limoensap en zout. Kochchi sambal wordt gebruikt in de keuken van Thailand, Laos, Indonesië en Vietnam en in het bijzonder in de Khmer-keuken.

In Aziatische recepten wordt de bird's eye peper onder veel lokale benamingen gebruikt. In Maleisië wordt hij wel de 'cili padi' genoemd, of cabang burung, wat vogelchili betekent. Vogels zijn verzot op de vrucht. Ookl in Indonesië kent men vele benamingen voor de chili: cabai rawit (Bahasa), lombok rawit (Java) en céngék (Sunda) , om er enkele te noemen.

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

Samenstelling per 100 gram rauw product

40
kcal
( 167,4 kJoule)
1,9
gram
eiwitten
8,8
gram
koolhydraten
5,3
gram
waarvan suikers
0,4
gram
vet
0,2
gram
meervoudig onverzadigd
-
gram
transvet
11
mg
omega-3
228
mg
omega-6
Vitaminen
285,6
µg
vitamine A
0,1
mg
vitamine B1
0,1
mg
vitamine B2
1,2
mg
vitamine B3
½
mg
vitamine B6
23
µg
vitamine B9
144
mg
vitamine C
0,7
mg
vitamine E
14
µg
vitamine K
mineralen
14
mg
calcium
0,1
mg
koper
1
mg
ijzer
322
mg
kalium
23
mg
magnesium
0,2
mg
mangaan
9
mg
natrium
43
mg
fosfor
0,2
µg
selenium
0,3
mg
zink
 

Bronvermelding update maart 2020

Hmarchate (Capsicum frutescens L.): A less-known underutilized landrace crop of Mizoram (India) | Dutta SK, Singh SB, Singh AR, et al. . Adv Plants Agric Res. 2018;8(6):537‒540. DOI: 10.15406/apar.2018.08.00381 Nutritionfacts bird's eye | Nutritiondata.self.com Bird's eye chili | Wikipedia (EN) Red Thai chile pepper | Specialty produce Scoville rating (SHU) | Pepperheads for life Peppers: vegetables and capsicums | P. Bosland e.a. 2000 CAB International, Oxon, UK ISBN 0-85299-335-4 Plant database | The plantlist, Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden