top
Phú Quôc peper
Zwarte peper (Piper nigrum)
Phú Quốc peper
 
Phú Quốc PEPER | PIPER NIGRUM  © 2017
Tiêu Chín Hạt en Tiêu Sọ

Phú Quôc peper

Phú Quốc peper is een zwarte peper (Piper nigrum) die sinds het einde van de achttiende eeuw wordt verbouwd op het grootste eiland van Vietnam, Phú Quốc.

De peper is daar toen door de Chinezen geïntroduceerd. De Fransen hebben de teelt van deze peper, net als de kampotpeper in het naburige Cambodja. Elders in Vietnam is zwarte peper een belangrijk gewas, Vietnam behoort tot de grootste producenten van zwarte peper ter wereld. De teelt is grootschalig en gemechaniseerd.

De Phú Quốc peper is daarop een uitzondering. Met steun van de regering wordt de traditionele teeltwijze van de tiêu, zoals de peper lokaal wordt genoemd, gekoesterd en zelfs uitgebreid om aan de stijgende vraag te voldoen. De peper wordt vooral in het centrale gedeelte van het eiland en het noorden verbouwd. Het belangrijkste centrum is Cua Duang.

De teelt is een vrouwenaangelegenheid sinds de mannen in het begin van de jaren vijftig van de vorige eeuw van huis weg werden geroepen. De politieke situatie en de opeenvolgende oorlog(en) noopten de vrouwen het heft in eigen hand te nemen, de hand aan de ploeg te slaan zouden we dat noemen. De teelt wordt ook nu nog gedomineerd door de vrouwen, zowel het werk op het land als de productie van witte peper.

De peper wordt geoogst van februari tot juli. De teelt is vrij van chemische hulpmiddelen, er wordt geen kunstmest gebruikt en er worden geen bestrijdingsmiddelen ingezet. De witte peper wordt gemaakt door de rode bessen na de pluk in het stromend water van de beken te weken, zodat de schilletjes van de witte kern worden gescheiden. Het levert een ronde, crème-kleurige korrel op.

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

De peper is zowel onder naam Phú Quốc als tiêu verkrijgbaar.

Culinair gebruik en bereiding

De peper heeft een wat zoete smaak, met een smaakaccent van cacao en is iets zurig. Dat kenmerkt vooral de (rijpe) rode peperbes, die goed combineert met vis en zeevruchten, exotisch fruit en gerechten waarin chocolade is verwerkt.

de witte peper is nog milder en combineert goed met pijlinktvis en inktvis, maar ook met vruchten als peer en appel, door de geprononceerder smaakaccenten van framboos en mango.

De rode peper combineert uitstekend met rood, maar ook met wit vlees, de witte met - naar Frans voorbeeld - pens en andouilette.

Houdbaarheid (bewaaradvies)

Gedroogde peper is lang houdbaar, mits droog, koel en in het donker bewaard.

slotregel

Duurzaamheid en milieu

Net als veel andere peperregio's heeft ook Phú Quốc - in toenemende mate - te maken met grillige weersomstandigheden. Ook het voorjaar van 2016 was niet om over naar huis te schrijven.

Hoewel de lokale overheid de boeren watergaranties geeft, heeft een deel van de planten de droogte van dat voorjaar niet overleefd. De garantie betreft 4-10 kubieke meter per week, afhankelijk van de omvang van een plantage. Genoeg om enkele honderden planten door de periode van droogte te helpen, maar ruimschoots onvoldoende voor de meer dan 20.000 planten die alleen al in de regio Cua Duong groeien.

Om de financiële strop nog enigszins te verzachten hebben veel boeren besloten de pepers vroeg, dus groen te oogsten, en met de kleine opbrengst genoegen te nemen. Het is een trend van de laatste jaren die de traditionele manier van telen hevig onder druk zet, en niet alleen de peperteelt treft.

De droogte van dit voorjaar wordt wel de ergste in 70 jaar genoemd, maar is vergelijkbaar met een eerdere soortgelijke periode van droogte in 1997, die soortgelijke consequenties had.

Geschiedenis van de Phú Quốc peper

Phú Quốc is een eiland voor de kust van Cambodja met een oppervlakte van 590 km2. Het eiland maakt deel uit van een archipel van 22 eilanden, met als belangrijkste inkomstenbronnen het toerisme en de productie van nuoc mâm (vissaus).

Het eiland in de Golf van Thailand behoort sinds 1945 tot Vietnam, na heel kort deel uitgemaakt te hebben van het Keizerrijk Vietnam. Het behoorde lang tot Cambodja en was vanaf 1862 deel van de Franse kolonie Cochinchina, waarvan ook het toenmalige Saigon deel uit maakte. In 1975 is het eiland korte tijd weer in handen van Cambodja geweest, toen de militaire tak van de Cambodjaanse communistische partij, de Rode Khmer, het eiland bezette. Vietnam heroverde het eiland al snel, en dat vormde het begin van de Cambodjaans-Vietnamese oorlog in 1979.

Het eiland behoort tegenwoordig tot de (Vietnamese) provincie Kiên Giang, maar Cambodja betwist nog altijd de huidige status, ondanks een akkoord dat in 1982 tussen beide landen is gesloten.

Phú Quốc peper is naar Vietnamese maatstaven een kleine peper. De productie maakt nog geen 1% uit van de totale peperproductie van het land, zo'n 90.000 ton per jaar. De opbrengst van de Phú Quốc per hectare is relatief laag, bedraagt een zesde van de opbrengst van zwarte peper in de grootschalige teelt.

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

Peper is rijk aan vitamine C, mineralen (mangaan, ijzer en koper) en phytosterol (55 mg per 100 gram)

Samenstelling per 100 gram rauw product (gedroogd, wit)

296
kcal
(1239,3 kJoule)
10,4
gram
eiwitten
68,6
gram
koolhydraten
26,2
gram
vezels
2,1
gram
vet
0,6
gram
verzadigd
0,8
gram
enkelvoudig onverzadigd
0,6
gram
meervoudig onverzadigd
Vitaminen
0,1
mg
vitamine B2
(7,1% ADH)
0,2
mg
nicotinezuur
(1,3% ADH)
0,1
mg
vitamine B6
(7,1% ADH)
10
µg
foliumzuur (B9)
(5% ADH)
21
mg
vitamine C
(26,3% ADH)
mineralen
265
mg
calcium
0,9
mg
koper
14,3
mg
ijzer
73
mg
kalium
90
mg
magnesium
4,3
mg
mangaan
5
mg
natrium
176
mg
fosfor
3,1
µg
selenium
slotregel

Culinaire aspecten

Bronvermelding update juni 2020

Le poivre du Phú Quốc | L'atelier des sauveurs Phú Quốc | auteur Phú Quốc | Cassia cottage Drought hits pepper farmers on Phu Quoc | N. Hanh, April 2016 DTI News Dantri international