De eerste - de gesho - is de Rhamnus prinoides, een plant waarvan alle delen eetbaar zijn, maar de takjes en de blaadjes hoofdzakelijk gebruikt worden voor het brouwen van honingwijn (t'edj) en bier. Gesho is de Amhaarse benaming van deze vooral in Ethiopië op grote schaal benutte plant.

De drie jujubes behoren tot het plantengeslacht Ziziphus. Van de jujubes worden de steenvruchten (besjes) gegeten. De besjes zijn zeer zoet. De Chinese jujube of rode dadel is ook in ons land vrij algemeen verkrijgbaar is, de Indiase jujube iets minder. Hij komt vooral voor in het Midden-oosten en Zuid-Azië . De Christusdoorn jujube, die eveneens in het Midden-Oosten en in Oost-Afrika voorkomt, wordt - zij het op zeer kleine schaal - verbouwd, en is de minst bekende van de drie.

 

#oorsprong en verspreiding 

De Rhamnaceae familie komt in vrijwel alle warmere klimaatzones voor, zelfs in ons land, waar twee soorten inheems zijn, de gedoornde Wegedoorn (Rhamnus catharticus L) en de doornloze Sporkehout (Rhamnus frangula).

Hij dankt zijn verspreiding over de Oude en de Nieuwe wereld aan de verschuiving van de aardplaten, miljoenen jaren geleden. Het oudste fysieke bewijs is een fossiel dat in Myanmar is gevonden in barnsteen en 100 miljoen jaar oud is. Het is een fossiel van een wegedoornplant uit de Phylica clade.

De vorige oudste fossielen waren geperste bloemen van een plant uit de subfamilie Rhamnoideae, gevonden in Mexico en gedateerd op 70,6 Ma (miljoen jaar geleden). gevonden. Vermoedelijk is deze plantensoort vanuit de West-Birma-plaat (Birma is de Britse benaming van Myanmar) in Mexico terecht gekomen toen deze nog aan elkaar zaten. Zodra de Indische plaat, samen met Madagaskar en Sri Lanka, zijn band met Afrika verbrak (115 Ma), dreef hij snel naar het noorden om 60-50 Ma in botsing te komen met Zuidoost-Azië. Zo zou het gebeurd kunnen zijn.

Het zou ook zo geweest kunnen zijn dat de West-Birma-plaat vastzat aan de noordwestelijke rand van de Australische plaat en zich op 145 Ma scheidde en zich uiteindelijk 40 Ma tussen India en Azië nestelde. Beide scenario's vereisen dat ten minste de stam van de Phylica clade bestond vóór de scheiding van de zuidelijker gelegen plaat, ervan uitgaande dat transoceanische verspreiding (over zee) onwaarschijnlijk is vanwege de kleine, slecht verspreidbare, arillate zaden. De oorsprong van de plantenfamilie zou dan 260 miljoen jaar geleden zijn, wat de migratie over land binnen en buiten Gondwana kan verklaren, en mogelijk zelfs 30 miljoen jaar eerder reikt.

Taalkundige aspecten, etymologie

Nomenclatuur

De familie Rhamnaceae werd in 1789 vastgesteld onder de naam "Rhamni" door Antoine Laurent de Jussieu in Genera Plantarum, pp. 376-377. Hij ontdekte onder meer de gersho, in 1788. De familienaam is afgeleid van een oud Grieks woord (rhamnos) dat 'met doornen' betekent.

De populaire Nederlandse benaming van het geslacht is 'vuilboom'

 

#inleiding