Ethiopië maakt deel uit van de Hoorn van Afrika, waartoe ook Saoudi-Arabië behoort, en dat zich uitstrekt over het Rode Zeegebied en de Golf van Aden.

Zuivel is een belangrijk aspect van de oorspronkelijk nomadische keuken. Niter kibbeh bijvoorbeeld is een zo prominent ingrediënt dat het wel de ruggegraat van de Ethiopische keuken wordt genoemd. Niter kibbeh - letterlijk gekruide boter - is een met specerijen en kruiden verrijkte, geklaarde boter, die zowel als boter of olie wordt gebruikt, om in te bakken of te stoven, maar ook als smaakmaker van gerechten, zoals kitfo, Ethiopische rundertartaar. Het wordt vaak gemengd met gomen.

De Ethiopische keuken kent ook een traditie van kaas maken. Ayib bijvoorbeeld is een scherpe, drogere versie van ricotta gemaakt van koeien- of geitenmelk. Ayib heeft een rokerig aroma.

Granen

Voor veel Ethiopische volkeren was gerst het belangrijkste voedsel, voor de Oroma zelfs lange tijd het enige gewas dat zij verbouwden. Gerst verschafte hen voedselzekerheid, en bracht hen van hun nomadisch naar een agrarisch bestaan. Het werd ook als het heiligste gewas beschouwd. Zij bezongen het als de 'koning der granen', je zou er dapper en strijdbaar van worden. Kinderen kregen zowel rauwe als geroosterde gerst te eten, en nog.

Gerechten met gerst in Ethiopië zijn gerstepap (merqa en kinche) en dranken van gefermenteerde gerst (tela, zurbegonie, bequre, borde en arequie), . . . .

Een ander Ethiopisch graan is Ethiopische haver of Avena abyssinica. Het groeit uitsluitend in de hooglanden van Ethiopië.

Smaakmakers

Ethiopië kent ook enkele 'eigen' specerijen en kruiden, zoals Ethiopische valse kardemom (korarima), Ethiopische Kaapse lange peper (timiz), heilige basilicum (besobela) en Ethiopische oregano (koseret).

Het palet authentieke zuivelproducten, granen en specerijen levert een verscheidenheid aan gerechten, die je alleen in Ethiopië en Eritrea tegen zult komen, zoals awaze een gekruide mede en niter kibbeh, een gekruide boter, gebruikt in tibs, een roerbakgerecht van rund- of schapenvlees. Ehtiopië kent zijn eigen mosterd, senafich, eerder een saus, want iets vloeibaarder is dan de westerse mosterd.

De eetcultuur

Een Ethiopische maaltijd bestaat in de regel uit verschillende groente- of vleesbijgerechten en hoofdgerechten, meestal in de vorm van een wat dikkere stoofpot, geserveerd op injera, het traditionele zuurdesem platbrood. Met de injera als warp of schep wordt in Ethiopië in de regel uit de hand gegeten. In de traditionele Ethiopische keuken worden geen varkensvlees of schaaldieren gebruikt, omdat zowel moslims als Ethiopisch-orthodoxe christenen beide niet mogen eten.

Wees niet verbaasd wanneer je uit eten met Ethiopische vrienden een uitgereikte hand voor je ziet met een hapje injera en saus. Dat gebaar heet 'gursha' oftewel mondvol. Doe je mond open en geniet er van. De persoon die een gursha ontvangt wordt de gorash genoemd, de schenker de agurash. Gursha is een gebaar van genegenheid, sommigen noemen het een erotische geste, tussen partners of vrienden. Maar ook om ouderen en gasten respect te tonen of gasten je gastvrijheid. Gebruikelijkerwijs is de gastheer de agurash en de gast de gorash. Hoe ruimer de hap, hoe meer respect je hebt voor die persoon, er wordt bepaald niet op beknibbeld.

Het woord voor gursha in het Tigrinya, de taal van Eritrea en Noord-Ethiopië, is mukilas. In het Afaan Oromo, een andere veel gesproken taal in Ethiopië, kun je het op een paar manieren uitdrukken in de verschillende dialecten: fuudhaa en tuuqata betekenen allebei gursha, en sooru betekent iemand voeden met je hand of een lepel.

In welgestelde kringen kan het voorkomen dat niet de gastheer maar een bediende als agurash op treedt. Meestal niet letterlijk, maar door een bordje eten aan de gast voor te houden. Chique.

 

#geschiedenis van ethiopie 

Ethiopië maakt deel uit van de Hoorn van Afrika, een schiereiland bestaande uit de huidige landen Ethiopië, Eritrea, Djibouti en Somalië, door de Oude Egyptenaren genoemd, toen nog inclusief Sudan. Het begrip Hoorn van Afrika wordt zowel geopolitiek als geografisch/geologisch gebruikt. De Hoorn van Afrika ligt centraal tussen de evenaar en de kreeftskeerkring. Het bestaat voornamelijk uit hoogland en bergen, gevormd met een breuk in de aardkorst (rift) die zich uitstrekt van Turkije tot Mozambique en die de scheiding vormt tussen de Afrikaanse en de Arabische tektonische plaat

Geologisch gezien vormden de Hoorn en Jemen ongeveer 18 miljoen jaar geleden één landmassa, voordat de Golf van Aden scheurde en de Hoorn scheidde van het Arabisch Schiereiland. De belangrijkste fysiografische eenheden zijn het westelijk en oostelijk Ethiopisch plateaus gescheiden door de Grote Rift-vallei.

Archeologen hebben in Ethiopië de oudste bekende menselijke voorouders gevonden, waaronder Ardipithecus Ramidus Kadabba (ca. 5,8-5,2 miljoen jaar oud) en Australopithecus Anamensis (ca. 4,2 miljoen jaar oud). Aangenomen wordt dat sprekers van Kushitische taal de oorspronkelijke bewoners van Ethiopië zijn.

Legendarisch is koningin Sheba. In het Ethiopische nationale epos, Kebra Nagast ("Glorie der Koningen"), staat dat Salomo en de koningin van Sheba een zoon hebben, Menelik, die naar Ethiopië komt om de koninklijke dynastie te stichten, in het land dat van toen af werd geregeerd door diverse monarchieën, en dat het eerste land op het Afrikaans continent was waar het christendom zijn intrede deed.

Sheba, nu bekend als Saba, ligt aan de smalle monding van de Rode Zee, op korte afstand van de kust van Afrika. Rond de tiende eeuw voor Christus migreren Sabaeërs in toenemende aantallen over deze zeestraat. tot ze tegen de vijfde eeuw voldoende talrijk en machtig zijn om de eerste beschaving van Ethiopië te stichten - het Semitische koninkrijk Axum.

Herodotus is de eerste Griekse schrijver die Afrika bezocht en verslag deed van Ethiopiërs die ten zuiden en zuidoosten van Elephantine, een eiland in de Nijl, woonden. Hij verwees naar de stad Meroë, dat sinds de zesde eeuw voor Christus zetel was van het onafhankelijke koninkrijk Kush.

De naam Ethiopië valt voor het eerst te lezen in de Griekse vertaling van de inscripties van koning Ezana (4e eeuw na Christus) uit Axum (Aksum). Daarin wordt het land Hasbashat genoemd, het belangrijkste volk van het Rijk van Axum in die tijd, waarnaar het later Abessinië wordt genoemd.

Het middelpunt van het koninkrijk Axum was de gelijknamige keizerlijke hoofdstad in het noorden van de moderne staat, ongeveer 160 km van de Rode Zeekust. Axum dreef handel met Rome, Arabië en India. Het werd in de vierde eeuw christelijk, en bleef dat. In 642 veroverden de Arabieren Egypte, namen Tunis en Carthago in en beheersten tegen het einde van de eeuw de hele noordkust van Afrika. De Arabieren bekeerden de volkeren van Noord-Afrika tot de islam, alleen Ethiopië bleef christelijk.

In de Middeleeuwen kende Ethiopië een bloeitijd.

Aan het einde van de negentiende eeuw wordt Abessinië geregeerd door de Negus (koning van Sheba) Menelik II, Sahle Selassie. Aan de zuidzijde is het begrensd door Galla Land, het land van het Oromo-volk (de Galla) datr zich uitstrekt tot het noorden van Kenia. Op bovenstaande kaart zie je de situatie rond 1885.

De kaart schetst de situatie tijdens de zo genoemde 'Wedloop om Afrika' , die begon in 1880- en duurde tot aan de Eereste wereldoorlog. Ongehoord, maar op de Koloniale Conferentie van Berlijn van 1884/85 verdeelden de Europese landen Afrika onderling. Een neo-koloniale aardverschuiving, waarin twee landen buiten schot en zelfstandig bleven: Liberia en Ethiopië.

Dat ging niet bepaald gemakkelijk, want al in 1896 vielen de Italianen Ethiopië binnen. Ze werden verslagen in de Slag bij Adwa. In 1935 viel Italië het land opnieuw aan, met Mussolini aan het roer, en met gebruikmaking van excessief geweld, zelfs met gifgas. Het was het begin van de enige periode in de geschiedenis van Ethiopi¨ dat het niet zelfstandig was. De Italiaanse bezetting duurde relatief kort, in 1941 bevrijdden de Britten Ethiopië en plaatsten keizer Haile Selassie op de troon. Dat gebeurde op 31 januari 1942 .

In 1974 grepen de communisten de macht in Ethiopië. Haile Selassie werd afgezet en vermoord. Onder leiding van Mengistu voerden de communisten een tiranniek regime in, moordden hun tegenstanders uit en deporteerden veel burgers. Ethiopië leed tijdens het communistisch regime enorme hongersnoden.

Het communistische regime werd in 1991 omvergeworpen. Het Ethiopisch Revolutionair Democratisch Volksfront veroverde de hoofdstad in 1991 en het Eritrees Volksbevrijdingsfront nam de controle over de provincie Eritrea over. De twee groepen kwamen overeen dat Eritrea onder internationaal toezicht een referendum over onafhankelijkheid zou houden. In 1993 werd Eritrea onafhankelijk.

Hiermee werd Ethiopië van de zee afgesneden. Sinsdien is het het op één na dichtstbevolkte land van Afrika en het dichtstbevolkte land zonder zeekust ter wereld. De hoofdstad was en bleef Addis Abeba, de 'nieuwe bloem', gesticht. door Menelik II, 1889 keizer van Ethiopië, In Ethiopië werd in 1994 een nieuwe grondwet ingevoerd en in 1995 werden verkiezingen gehouden.

In 1998 brak een grensoorlog uit tussen Ethiopië en Eritrea toen Eritrese troepen betwist gebied Tigray ??? bezetten. En toen de islam in het tweede buurland Somalië op kwam, werden Ethiopiërs in het overwegend christelijke gerekruteerd en tot de islam bekeerd. Het is nu 2023, en het is nog altijd zeer onrustig in Ethiopië, zoals in Tigray, een noordelijke regio van Ethiopië.

Etymologie

De naam Ethiopië dateert uit de veertiende eeuw, en is afgeleid van het Latijnse Æthiops, dat Ethiopiër of neger betekende, afgeleid van het Griekse Aithiops, dat zou zijn opgebouwd uit het woord aithein (verbranden) en ōps (gezicht). Wie met deze Æthiopiërs bedoeld werden, is niet bekend. Homerus noemt hen in Iliad, degenen die woonachtig zijn bij het opkomen van de zon, maar ook degenen die woonachtig zijn bij het ondergaan van de zon. Beiden hebben een gebruind gelaat vanwege de nabijheid van die lichtbron, en beiden leiden een zalig bestaan omdat ze te midden van een vloed van licht leven

 

#inleiding 

De Ethiopische hoogvlakte is omringd door gebergte. De hoogvlakte zelf bevindt zich op zo'n 2000 meter hoogte, de bergen bereiken hoogten tot 4550 meter. Het wordt met een knipoog naar de Hiumalaya wel het dak van Afrika genoemd.

Tigray grenst in het noorden aan Eritrea, waar men dezelfde taal - het Tigrinya - spreekt als in Tigray, in het westen grenzend aan Soedan, in het zuiden aan de Amhara-regio en in het oosten aan de Afar-regio.

Het landschap in Tigray is zeer gevarieerd, vlaktes, rode. bergen en scherpe ravijnen wisselen elkaar af. Er zijn twee duidelijk afgebakende seizoenen, het natte voorjaar (september tot december) met lange regens wordt gevolgd door een droge periode met weinig of geen vegetatie. In een regenrijk jaar is er ook zo'n opvolging van regen en droogte in mei tot juni, de periode van korte regens.

Ethiopië is altijd al geroemd om zijn landbouw en de enorme diversiteit aan producten. In de hogere en koudere delen van het land was er volop tarwe en gerst, in de lagere en warmere delen een enorme variatie aan gierst, zo'n 15-20 soorten. Een zestiende eeuwse opsomming van de 'hoorn des overloeds' omvat daguca, t'ef, kikkererwten, bonen, nug, lijnzaad, mosterd, tuinkool, rapen, sinaasappels, citroenen en granaatappels, geurige en geneeskrachtige kruiden als wijnruit, huislook, dille, venkel, wilde zoete basilicum, koriander, uien en knoflook. En de valse banaan, de ensete

In de zeventiende eeuw voegde Ludolphus daar kardemom, gember en koffie aan toe. Hij uitte verbaasd te zijn dat het niet lukte zwarte peper te verbouwen, de omstandigheden daarvoor zouden ideaal geweest zijn.

Sinds het begin van de twintigste eeuw heeft Ethiopië te maken met het verlies van biodiversiteit en aantasting van de bodem. Bosbestanden verdwijnen in een rap tempo door de toenemende vraag naar brandhout, akkerland en weidegrond, voor een snel groeiende bevolking. De meerderheid van de bevolking (85%) is plattelandsbewoner en werkzaam in de landbouw.

De burgeroorlog

Het communistische regime dat sinds 1974 de macht had, werd in 1991 omvergeworpen. Het Ethiopisch Revolutionair Democratisch Volksfront veroverde toen de hoofdstad en het Eritrees Volksbevrijdingsfront nam de controle over de provincie Eritrea over. De twee groepen kwamen overeen dat Eritrea onder internationaal toezicht een referendum over onafhankelijkheid zou houden. In 1993 werd Eritrea onafhankelijk.

Na het einde van deze burgeroorlog is men in Tigray de strijd tegen de droogte aan gegaan. In het verleden was Tigray bedekt met bossen en had het een regenrijk microklimaat, maar tijdens het communistisch regime zijn de meeste bossen door de verarmde bevolking gekapt om vuur te maken, waardoor het eosysteem ernstig verstoord is geraakt.

Bij de aanpak werd de lokale bevolking ingeschakeld. Zij hielpen op vrijwilige basis dammetjes op te werpen, hielpen bij de aanleg van terrassen en het aanplanten van eucalyptusbomenn. Het doel van deze aanplant was om de erosie tegen te gaan en een gunstiger microklimaat te realiseren.

Men slaagde er met dit project in om de afvoer van regenwater te vertragen en het zo lang mogelijk vast te houden, zodat het kon infiltreren in de ondergrondse watervoerende lagen. De bedoeling daarvan was om hiermee de lager gelegen gebieden te bedienen. Echter, al snel raakte het bodemwater door kwel verzilt, en werd daardoor onbruikbaar voor irrigatie en drinkwater.

Voor de waterbehoefte gedurende korte perioden van droogte zijn ook bovengrondse reservoirs aangelegd in de vorm van vijvers. Hun capaciteit is beperkt, en de bovengrondse wateropslag heeft een schaduwzijde, namelijk malaria.

Aan het begin van dit millennium trad in Tigray een nieuwe periode van droogte aan, die dit keer tien jaar zou duren, met funeste gevolgen. Na opnieuw een aantal jaren van 'normale' regenval trad in 2015 een periode van El Ni&ntuilde;o aan die zich uitstrekte over 2015 en 2016. Opnieuw werd Ethiopië in september 2020 overvallen door opnieuw El Niño. Naar verwachting zal deze voortduren tot laat in 2023.

De gevolgen zijn dramatisch. In 2017 zijn ongeveer 5,5 miljoen mensen in Ethiopië aangewezen op noodvoedselhulp en meer dan 9 miljoen mensen hadden geen toegang tot veilig drinkwater. Ruim 300.000 kinderen tussen 6 maanden en 5 jaar oud moesten in dat jaar worden behandeld voor ernstige ondervoeding.

In 2020 is het aantal mensen met ernstige voedselonzekerheid opgelopen tot ongeveer 12 miljoen, waarvan velen ontheemden zijn, op de vlucht voor geweld of beroofd van hun merendeels agrarisch bestaan. En dat is nog maar het begin van een ongekende crisis.

Nu Ethiopië in 2023 af stevent op zijn zoveelste mislukte regenseizoen, zijn al meer dan 30 miljoen mensen getroffen. De situatie is extra ernstoig omdat het land worstelt met diverse binnenlandse conflicten, in de regio's Oromia, Afar en Benishangul-Gumuz en in Tigray. Het vredesakkoord tussen de Ethiopische regering en het Tigray People's Liberation Front (TPLF) in november 2022 biedt enige hoop dat de situatie in de loop van het jaar weer enigszins beheersbaar kan worden..