De peterseliewortel heeft iets weg van de oranje wortel, maar is duidelijk tapser van vorm en bovendien room-wit tot beige-geel van kleur. De smaak is moeilijk te duiden, de duidelijk aanwezige peterseliesmaak, een intenser smaak dan pastinaak. Ze kunnen zowel rauw als gekookt gegeten worden.

Net als de peterseliesoorten die voor hun bladeren geteeld worden, is de wortelvormende soort een tweejarige plant, die echter gekweekt wordt als een eenjarige plant. In het eerste jaar vormt zich de penwortel en de rozet, waaruit in het tweede jaar het loof groeit. De bladeren van de peterselie zijn als van platte peterselie, maar iets grover.

Peterseliewortel is een veel gebruikte groente in Noord- en Oost-Europese landen, Duitsland, Kroatië, Bulgarije, Polen en Rusland. Het is een essentieel ingrediënt in borscht. Vreemd genoeg verschijnt de peterseliewortel ineens in de Ark van Smaak als Vlaamse specialiteit !

De reden ervoor is als bij borscht, peterseliewortel is een fundamenteel ingrediënt voor de bereiding van waterzooi, een soep gebaseerd op vis. Maar niet dat is de reden om peterseliewortel in de Ark op te nemen, neen, de vrees dat het product, dat in Belgisch Vlaanderen in de afgelopen vijftig jaar uit zwang is geraakt, uit de Vlaamse keuken zal verdwijnen en de authentieke waterzooi het zonder moet doen.

Zo vreemd is het misschien toch niet, want het poudste recept met peterseliewortel zou een een recept voor groentestoofpot in een Hollands kookboek uit de tweede helft van de vijftiende eeuw geweest zijn, dat in 1892 werd vertaald door de Belg Constant Antoine Serrure. Hieronymus Bock (1498-1554) schreef eerder in Origins of Botany : „Wo findet man in deutschen Landen eine Küche, darin Petersilie mit seiner Wurzel nicht gebraucht wird?“

Peterseliewortel duikt later regelmatig op in recepten, Oost-Europese en Joodse recepten en deze, een achttiende eeuwse recept van snoek in peterseliesaus; "Einen hecht mitt Petersilligen wurtzell vndt grunes gestoessen einzumachen etc. Nim eine gute handt voll Petersilligen wurtzell Sampt dem grunen thue sie mitteinander in einen topff geus ein zwey maß wasser daran vndt Laß miteinander Sieden biß es wohl weich wirdt darnach Stoes oder Reibe die Petersilligen wurtzeln vnndt grunes in einem Moerssell oder Reib Topff gar Klein wie ein muss in das nim 4 oder 5 gebehete Semmel schnitten vndt weiche sie in das Petersilligen wasser vnt treibe sie mitt den geriebenen Petersilligen durch ein Sieblein Lege dann einen hecht wan Er gerissen vndt zustucken gemacht ist in einem Kessell oder tieglein geus die bemelte bruhe daruber Auch ein glaß wein vndt ein 4 lofflein voll Essigk wurtze es mitt Ingber Pfeffer ziemet zucker vndt laß mit einander Sieden So mann es nun Anrichten will So thue ein Neglein daran vndt gib es Also weiß will man es Aber lieber gelb haben So thue Saffran darzue etc."

Merk op dat in het recept drie soorten peterselie gebruikt worden: peterseliewortel, peterseliewater en peterselieblad.

Peterseliewortel kom je ook tegen in de klassieke Joodse keuken. Naast elkaar bestaan de Jiddische woorden petrushka en pasternak, soms naar eigen goeddunken gebruikt voor peterselie (het groene kruid), peterseliewortel en pastinaak. Met een beetje taalgevoel begrijp je het al, petrushka - het Russische popje heeft een homonym peterselie - is peterseliewortel, en pasternaak pastinaak.

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Peterseliewortel is een gedeelte van het jaar verkrijgbaar, vanaf het einde van de zomer tot vroeg in het voorjaar. De smaak is op zijn best wanneer er een vorstje over heen is gegaan. Niet alleen omdat dan meer zetmeel is omgezet in suikers, ook de smaak verbetert er door.

Koop alleen stevige wortels, en dan alleen de kleinere en middelformaten, met een heldere kleur en zonder plekjes. Oversized wortel zijn al gauw (te) vezelig.

Culinair gebruik en bereiding

Van peterseliewortel kun je een heerlijke puree maken, maar (zeer) dun gesneden zijn schijfjes of strips rauwe wortel overheerlijk in een salade. Rauwe peterseliewortel geeft een scherp gevoel op de tong.

Bereidingstijden (kooktijden)

Houdbaarheid (bewaaradvies)

Ongewassen wortels zijn lang houdbaar, zeker wanneer ze ingekuild worden of in een koele donkere ruimte bewaard (kelder). In de koelkast zijn de wortels echter niet zo lang houdbaar, hoogstens 3 à 4 dagen, bij een temperatuur onder 2° iets langer.

Peterseliewortel is het populairst in een strook van Nederland via Duitsland, Oostenrijk, Hongarije en Polen tot Rusland. Het zou voor het eerst voor koken gebruikt zijn in Duitsland in de zestiende eeuw.

Taalkundige aspecten, etymologie

In de Engelse taal wordt de peterseliewortel wel aangeduid als de Hamburg parsley, zelfs Dutch parsley.

Benamingen in diverse talen