Arnoia, een kleine gemeente in de streek O Ribeiro, in Ourense, in de buurt van Ribadavia. Het heeft amper duizend inwoners, maar is beroemd om zijn wijnhuizen en zijn unieke pepers. Net als de padró vallen alleen de verse, groene paprika's onder de Europese beschermde geografische aanduiding "Pemento da Arnoia". De teelt vindt plaats in de meest zuidelijke valleien van de Miño en Arnoia, de twee rivieren die het water leveren voor de irrigatiesystemen.

In 2020 zijn er twintig producenten, goed voor een gezamenlijke opbrengst van tienduizend kilo paprika's, die vooral bestemd zijn voor de lokale markt in en om Ourense en Pontevedra. Het jaar ervoor waren er nog 15 producenten, goed voor vijfduizend kilogram. Ooit waren er zeker 120 producenten, tegenwoordig zijn de meeste daarvan hobbyboeren, die niet onder de vlag van de beschermde Arnoia opereren, maar deze soms wel als zodanig op de markt brengen. Er zou veel meer geproduceerd kunnen worden, maar serieuze animo daarvoor lijkt niet aanwezig, niet onder de jongeren althans, mogelijk onder nieuwkomers/boeren vanuit de Canarische eilanden.

De pimiento de Arnoia is een klokvormige paprika, die tussen 50 en 90 gram weegt. Daarmee zijn arnoia's duidelijk groter dan de padróns, meestal tussen 7,5 en 15 centimeter lang. De schil is glad, glanzend en overwegend lichtgroen van kleur.

De jonge chili-plantjes worden vanaf maart uitgezet. De eerste Arnoia's zijn daardoor al begin juni op de markt. Het seizoen duurt tot half oktober op de markt, e.e.a. afhankelijk van de weersomstandigheden. De peper wordt groen geplukt voor de handel in verse pepers, om geroosterd te worden, soms ook rijp en rood, maar dan om geconserveerd te worden. Op het gebied van conserveren bestaat in de regio een lange traditie, die van generatie op genereatie wordt overgedragen. Het gebeurt vaak thuis, op ambachtelijke wijze.

De Galicische chili's met elkaar vergeleken

In de O Sar streek in de provincie Ourense wordt de pimiento de Herbón of Padrón verbouwd. Deze zijn kleiner dan de arnoia's, die bovendien zoeter zijn. Uit Verin, eveneens een streek in Ourense komt de pimiento de Oímbra, zeer licht van kleur en tussen de 10 en 20 cm groot. Ze bevatten geen capsaïcine. In A Coruña tenslotte wordt de pimiento de O Couto geteeld, qua uiterlijk vergelijkbaar met de padrón, maar evenals de Oimbra verstoken van capsaïcine.

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Verse arnoia's zijn in Nederland niet te koop, voorzover bekend. Het seizoen loopt van 1 juni tot 15 oktober. De conserve wel.

Culinair gebruik en bereiding

De arnoia is net als de padrón is een vrij milde chilipeper, die rauw of gebakken (gegrild) gegeten wordt.

Houdbaarheid (bewaaradvies)

Bewaar chilipepers in de groentenlade van de koelkast bij een temperatuur tussen de 8°C en 10°C.

Galicië (Galicia) ligt in het noordwesten van Spanje, in het zuiden grenzend aan Portugal in het oosten aan de autonome provincies Asturia en Castilia y León. Voor de kustprovincie is de visserij van oudsher van groot belang.

Men verklaart de hoge kwaliteit van de arnoia-chili aan 'de magie' van een perfecte ligging, uitstekende bodemkwaliteit, een irrigatiesysteem waarin gebruik wordt gemaakt van water uit de rivier de Arnoia, die de hele San Salvador Vallei van water voorziet, en toewijding. Hierin herken je de hand van de van oudsher wijnbouwers.

Het areaal chiliteelt in het beschermd geografische gebied beslaat ongeveer 23 vierkante kilometer, waaronder de gemeente Arnoia en de parochie Meréns in Cortegada.

Taalkundige aspecten, etymologie

Over de hele wereld worden de namen paprika en peper door elkaar gebruikt. Hieraan is de onterechte naamgeving door Christopher Columbus naar gewone peper debet. Zo kan het zijn dat paprika’s in Amerika zowel belllpepper als paprika worden genoemd, ze in Zwitserland pepperoni heten en in Italië peperoncini en in Frankrijk poivron. De Spanjaarden zelf gebruiken nog altijd het woord pimientos voor de paprika, waarvan het woord pimentón voor paprikapoeder is afgeleid. Zoals men ze in Japan als Korea pimang respectievelijk piman noemt.

Het paprika-feest is een volksfeest, dat samen valt met de patroonsfeesten van Arnoia, wanneer veel oud-bewoners voor hun vakantie terugkeren naar hun woonplaats. Het hoogtepunt van deze reunie is de eerste zondag van augustus wanneer grote hoeveelheden paprika's op traditionele wijze gebakken worden. Natuurlijk ontbreken de lokale O Ribeiro wijnen niet, evenmin als charanga muziek.