top
Safran
Franse saffraan
Franse saffraan
 
SAFRAN DE PROVENCE | CROCUS SATIVUS

SAFRAN

Franse saffraan

Tot vijfentwintig jaar geleden lag de saffraanteelt in Frankrijk volledig op zijn achterste. Kapot geconcurreerd door de saffraan uit India en vooral Iran. Maar de 'safran' is weer helemaal terug.

Het is onduidelijk wanneer Frankrijk voor het eerst kennis maakte met de saffraanteelt, maar zeker voor de veertiende eeuw. Maar, waren het de Romeinse kolonisten van Gallië, waren het de Moren uit Al Andaluz of waren het de pausen, tijdens hun Babylonische ballingschap in Avignon, toen de Papes d'Avignon in Avignon resideerden van 1305 tot 1439 ?

In de 16e eeuw kon je overal in Frankrijk, in Albigeois, Angoumois, Gascony, Gâtinais, Normandië, Périgord, Poitou, de Provence en Quercy safraanvelden aan treffen. Op veel plaatsen waren de winters te koud voor de krokus en ging de teelt mede door die kou ten onder aan de schimmelziekte phylloxera (druifluis) die ook de wijngaarden trof.

Voor Frankrijk was Spanje lange tijd de belangrijkste leverancier van saffraan, dat een belangrijke rol speelt in de Franse keuken.

Op tal van plaatsen in Zuid-Frankrijk herwint de saffraanteelt terrein, na aan het eind van de vorige eeuw te zijn weggevaagd door saffraan uit 'goedkope-lonen-landen'. Je vindt ze vooral in regio's Nouvelle-Aquitaine en Occitanie aan de Frans-Spaanse grens en in de Provence en de Auvergne-Rhône-Alpes, aan de Frans-Italiaanse grens.

Wat de eerste betreft is het epi-centrum het departement Lot in de vroegere provincie Quercy, op de overgang van het Atlantische naar het Mediterrane klimaat. Lot ligt op de kalkhoogvlakte de Causses. Hier is eeuwen lang saffraan verbouwd. Het was één van de weinige gewassen die er gedijde, want voor landbouw moest je aan de oevers van de diep uitgesleten rivieren als de Lot zijn.

Vooral rond Cajarc aux Lot wordt inmiddels weer saffraan verbouwd. In de 16e was deze plaats zelfs het centrum van de Franse saffraanteelt en -handel. Niet lang daarna is de teelt gestopt. Lot is niet het enige department in de regio waar saffraan wordt verbouwd, dat gebeurt ook in departementen Dordogne en Corrèze

L’association des safraniers du Quercy heeft voor de Safran de Quercy Europese erkenning gevraagd in de vorm van IGP-label (Indication géographique protégée). Het gaat om een teeltgebied van slechts 1 hectare, met 50 aangesloten boeren, tezamen goed voor de productie 6 à 8 kilogram saffraan, vrij veel, vergeleken met de opbrengst van de Munder safran, in het Zwitserse Wallis.

In de Provence werd de safraan van oudsher op terrassen verbouwd, restanques genoemd, zoals nog worden aangetroffen in plaatsen als Lascours, Roquevaire en Cotignac. De saffraanteelt is geconcentreerd in de departementen Vaucluse, Alpes Maritimes, Alpes de Haute Provence (Barras), Var en Bouches du Rhone (Marseille).

De saffraanteelt in Vaucluse dateert uit de veertiende eeuw, volgens de overlevering vanuit Avignon. Vauvluse, aan de voet van de Mont Ventoux ontwikkelt zich in de eeuwen daarop tot het belangrijkste saffraangebied van Frankrijk, met in de zeventiende eeuw meer dan 160 saffraanboeren (safraniers) in Carpentras alleen al.

Buiten deze concentratiegebieden, vind je bijvoorbeeld safraanteelt in de Auvergne, zoals op de hoger gelegen gebieden aan de Diois vallei aan de Drôlme in de Vercors (Auvergne), zoals in Luc en Diois. Zie de website van de teler, die ls merknaam Saflor gebruikt (saffloer). Maar ook in Mazayes in de Puy-de-Dôme

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Franse saffraan is geen algemeen verkrijgbaar product, maar voor wie er een beetje moeite voor doet, ook in ons land verkrijgbaar. Franse saffraan is duur, waarschijnlijk omdat het zo kleinschalig verbouwd wordt, en vanwege de hoge arbeidskosten, en een beetje uit chauvinisme ? Voor een Franse saffraan betaal je al gauw € 30,00 per gram, vaak nog meer.

Bronvermelding update augustus 2020

Cas du safran | FranceAgrimer Conseil speialism Janv 2013 Safran bio de Manjolive | Manjolive Saffron in France: Red Gold in the Lot | Alice Broeksma, France today June 2016 Safran et Vaucluse, une belle histoire d'amour | Vaulcluse en provence En route vers IGP Safran de Provence ? | Agricultures & terroires Safran du Quercy IGP en cours | Produits d'origine ed de qulité d'Occitanie Quand le safran du Puy-de-Dôme fait saliver les grands chefs | France info, Auvergne Rhône-Alpes