top
Myrtus
Het mirte-geslacht
Myrtus
De Myrtussoorten
blauwe mirte
BLAUWE GEKWEEKTE MIRTE | SARDINIË ©2011 JAPS88

Myrtus

Het mirtegeslacht Myrtus was ooit één van de grootste geslachten uit de Mirtefamilie (Myrtaceae) waartoe een 600-tal bomen en struiken werd gerekend. Ooit.

In de loop der tijden zijn veel soorten opnieuw benoemd en ingedeeld, totdat het Myrtusgeslacht gereduceerd was tot slechts twee soorten, de gewone mirte (Myrtus communis) en de Sahara-mirte (Myrtus nivellei).

Van de laatste, de Sahara-mirte, is bekend dat de Touaregs haar traditioneel als medicinale plant beschouwen, zoals de oude Grieken deden (zoals beschreven door Hippocrates, Plinius en anderen), en de Chinezen nog doen. Het is een 1-2 meter hoge en brede struik, waarvan alleen de bladeren worden gebruikt.

De Touaregs gebruiken de bladeren van de Sahara-mirte van oudsher voor medicinale doeleinden. Daarvoor plukken ze de bladeren van de plant, ook uit de reservaten waar de plant (nog) groeit. Op de internationale rode lijst van de IUCN heeft de Sahara-mirte lange tijd het predikaat "endangered" gedragen, met de aanbeveling de vermeerdering van de plant op korte termijn te bevorderen. Inmiddels wordt de plant niet meer als bedreigd beschouwd.

De gewone mirte heeft een belangrijke rol gespeeld in de Griekse oudheid en neemt een belangrijke plaats in in de Joodse liturgie. Aan de Middellandse zee worden de mirtebessen voor een aantal doeleinden gebruikt, onder andere in alcoholische dranken. Aan de gewone mirte is een apart artikel gewijd.

Oorsprong en verspreiding

De gewone mirte (myrtus communis) komt van oorsprong uit het Middellandse zeegebied, net als de Sahara mirte.

De Sahara-mirte komt dus niet zoals meestal beschreven van nature in de Sahara voor. De mirte is op de overgang van het Mioceen naar het Pleistoceen richting Sahara getrokken tijdens een klimatologische fase die wel "Groene Sahara" wordt genoemd. De droge Sahara was niet langer een belemmering voor uitwisseling, maar zelfs een corridor naar de bergen. Daar raakte de mirte 'gevangen' door de intrede van een nieuwe droge periode zo'n 5.000 jaar geleden.

Ook nu nog groeit de Sagara mirte alleen het bergachtige centrum van de Sahara, het Tassili n'Ajjer gebergte, het Hoggfar gebergte en het Immidir plateau in het zuiden van Algerije en het Tibesti gebergte in het noorden van Tsjaad. Zij groeien daar op zo'n 1.500 meter hoogte, temidden van andere planten van Mediterrane afkomt, zoals de olijven, oleanders, cipressen en lavendel.

De gewone mirte groeit hoofdzakelijk op de drie grote Middellandse zee eilanden Corsica, Sardinië en Sicilië. Zowel de olie, de bladeren als de bessen worden gebruikt; alleen de laatste worden gegeten, meestal in drank verwerkt.

Taalkundige aspecten, etymologie

Het woord mirte of myrtus wordt in alle talen gebruikt, behalve in het Chinees, waar 'xiang tau' letterlijk vertaald 'geurende perzik' is.

 

Vertaling mirte

engels
myrtle
frans
myrthe
italiaans
mirto
spaans
myrtus
duits
myrte
chinees
xiang tau 香桃
kantonees
hoeng tou
 

Bronvermelding update maart 2020

Myrtus nivellei | Sahara nature Myrtus | Wikipedia (EN) Myrtus nivellei | IUCN Red List of threatened species 2015.4 Le myrte, témoin de l'histoire environmentale du Sahara | CRNS Institut écologie et environment