De mirte - gewone mirte of Myrtus cimmunis - is een groenblijvende, compacte struik die zo'n 2,5 - 3 meter hoog wordt. De takken van de mirte zijn aanvankelijk licht behaard. Zijn donkergroene blaadjes zijn ovaal en glanzend, dankzij het hoge oliegehalte. De bloemen zijn hermafrodiet. Hij bloeit uitbundig van mei tot augustus. De bloemen hebben vier of vijf kroonbaderen en een bos grote meeldraden.

Mirtebladeren zijn bitter, en dat beperkt het gebruik, ondanks de aangename geur. Het blad wordt daarom niet gegeten, maar gebruikt om producten voor een bereiding mee in te pakken. Na die bereiding worden de bladeren dan weer verwijderd. De smaak van het blad is verwant is aan dat van de rozemarijn, en wordt net rozemarijn aan brandend vuur (bbq) toegevoegd voor het roosteren van vlees.

De bessen zijn eivormig, zo'n 7 mm in doorsnede. Aanvankelijk zijn de bessen bleekgroen, naderhand worden ze paars-blauw van kleur, als bosbessen, of wit. Het vruchtvlees is rood en bevat niervormige zaadjes, De bessen worden zowel vers als gedroogd gebruikt. Onrijpe besjes zijn net als de bladeren bitter, rijpe bessen zoet.

Ze worden op Sardinië en Sicilië gebruikt als grondstof voor Mirto-likeur, dat bestaat in een rode variant, de mirto rosso, en in een wit-gele variant, de bianco, die wordt gemaakt van mirtebladeren (en niet zoals wel beweerd uit de bloesem of uit de witte mirte-bes). Net als op Corsica wordt de bes, waarvan de smaak dicht bij die van jeneverbes en rozemarijn ligt, ook gebruikt voor het op smaak brengen van vet vlees en wild.

De belangrijkste smaakcomponenten van rijpe mirtebessen zijn:

• linalol, verantwoordelijk voor de frisse bloemengeur,
• estragol, en
• 1.,8-cineol, eucalyptol, de verfrissende smaak van mirte (en eucalyptusolie)
• linalyl acetaat, verantwoordelijk voor een plezierige citrus-, bergamot- en lavendelgeur.

De Lulav

De mirtetak is één van de vier elementen - arba'a ha-minim - van de lulov, drie takken en één vrucht, die tezamen een belangrijke rol spelen tijdens het Joods loofhuttenfeest, de sukkot

Houdbaarheid (bewaaradvies)

Verse mirtebessen zijn, zo ze al te krijgen zijn, beperkt houdbaar. Gedroogde bessen blijven, op een donkere,droge plaats, minstens twee jaar goed.

In het Middellandse zeegebied groeit de mirte van oudsher op de eilanden Corsica, Sicilië, Sardinië en Kreta, en het Midden-oosten. Hij is is g&ium;ntroduceerd in Australië, Zuid-Amerika en de Himalaya.

In de Griekse oudheid droegen de priesteressen en mystici mirtetakken in de tempel van Demeter en Persepone in de mysteriën van Eluisis. Mirte is één van de symbolen van de godin Venus en de de god Jupiter. De muse Erato wordt vaak afgebeeld met een krans van mirte en rozen op haar hoofd.

In de Joodse liturgie is de mirte of eẓ avot één van de vier planten die centraal staan tijdens het Loofhuttenfeest. Mirtetakken wordt ook wel gezien als een teken van maagdelijkheid, en worden met die betekenis gebruikt bij trouwceremonies; zoals in Ukraïne, waar de bruid een krans van mirtetakken op haar hoofd draagt.

Taalkundige aspecten, etymologie

Het woord mirte of myrtus wordt in alle talen gebruikt, behalve in het Chinees waar 'xiang tau' letterlijk vertaald 'geurende perzik' is. In het Frans bestaat een afzonderlijk woord voor de mirte-bes: myrtille; in het Italiaans noemt men ze mirtilli.

Er is nog een ander plantje dat voor mirte door gaat, de wilde gagel, ook wel Engelse of Nederlandse mirte, Myrica gale of 'zoete gal', dat gebruikt werd bij de bereiding van bier van de Middeleeuwen tot in de achttiende eeuw. Het is een interessant kruid, interessant als vervanger van laurier, maar geen mirte.

Met myrtille en mirtilli worden ook en meer gebruikelijk bosbessen (vaccinum myrtillus) bedoeld. Confiture en gelei van de bessen en zoetwaren (snoep) met myrtille zijn altijd van wilde of gekweekte bosbessen gemaakt. De mirtebes is daar te bitter voor.

Vertaling mirte bessen