top
Haverkorrel
Avena sativa
Haverkorrel
 
Haverkorrels

Witte haverkorrel

Avena sativa

De haverkorrel is zachter dan bijvoorbeeld een tarwekorrel, reden om de haverkorrel in zijn beschermende pel te verkopen. Haver is verkrijgbaar in een breed scala aan volkoren producten, waaronder grutten, havervlokken en havermout.

De haverkorrel is gemiddeld 10 mm lang. Hoewel hij vrij los in zijn pel zit, kan de korrel niet gedorst worden. Hij wordt met het kaf eraan geoogst. De beschermende werking van het kaf is trouwens zo sterk, dat rauw geconsumeerde volle haver het spijsverteringskanaal doorloopt zonder enige vertering. Dat is in zekere zin ook het geval met de volle, bereide korrel. Ook daarvan worden de voedingsstoffen nauwelijks benut.

Daarom wordt de korrel bewerkt om de voedingstoffen te ontsluiten. Dat gebeurt door de korrel te snijden, te pletten, of te pellen. De eenvoudigste methoden zijn het pletten van de ongepelde korrels tot havervlokken of havermout, en het snijden van de korrel in grutten, ook wel steel-cut, Irish of Scottish oats genoemd.

Pellen is ingrijpender en vergt uiterste precizie, om de korrel niet te beschadigen. Bij het centrifugeren en slijpen neemt het gewicht van de korrel af met zo'n' 30%.

Een belangrijk argument om de haverkorrel te bewerken, is het beperken van de kooktijd. Het verdient sowieso aanbeveling om haverproducten vooraf te weken, met uitzondering van de voorbehandelde, zogenaamde instant-producten. De kooktijd is afhankelijk van de dur van het weken.

Bereidingstijden (kooktijden) in de pan:

volle haverkorrel
30 - 60 minuten
havergrutten
15 - 45 minuten
gepelde haverkorrel
10 -15 minuten
 

De haverkorrel smaakt mild en romig. Haver bevat dan ook veel vet, 6-8% ten opzichte van 2-3% in andere granen. Dit zijn de belangrijkste vetzuren in haver, uitgedrukt als percentage van alle olie in de haver:

24,2 %
linolzuur
21,6 %
oliezuur
10,3 %
palmitinezuur
0,1 %
linoleenzuur
 

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Haver is in iedere dierspeciaalzaak te krijgen, echter niet voor menselijke consumptie bedoeld. Daarvoor moet u in de supermarkt zijn, in de biologische winkel of één van de vele graanmolens die ons land rijk is.

Culinair gebruik en bereiding

Haverkorrels

Houdbaarheid (bewaaradvies)

Volkoren haverkorrels zijn zeer lang houdbaar, onder optimale omstandigheden wel 30 jaar! Bewaar haver altijd op een koele, droge plaats.

Gezondheidsaspecten

Voedingsstoffen - gezondheidsrisico's

Alle haverproducten zijn in principe glutenvrij, omdat haver zelf geen gluten bevat. Maar een product is pas daadwerkelijk glutenvrij, wanneer het in een glutenvrije omgeving wordt verbouwd en verwerkt. Pas dan zal op de verpakking staan dat deze glutenvrij is, en kan de haver ook door coeliakiepatiënten gegeten kan worden.

De Europese voedselautoriteit (EFSA) heeft goedgekeurd dat haver en haverproducten worden aangemerkt als cholesterolverlagend. Deze gezondheidsclaim is alleen toegestaan wanneer éé portie van een met haver geproduceerd product minstens 1 gramβglucaan bevat.

Haver kan, als één van de weinige granen rauw gegeten worden. Volkoren haver bevat echter fytinezuur, waardoor het voor veel mensen moeilijk te verteren is. Door de haver voldoende te weken, wordt het fytinezuur afgebroken. Om dezelfde reden wordt haver gefermenteerd of gekiemd voor gebruik. Een eenvoudige manier om fermentatie op gang te helpen, is het toevoegen van organische zuren zoals in de vorm van wat yoghurt of kefir aan het weekvocht. Fermenteer bij kamertemperatuur, en niet in de koelkast.

Samenstelling per 100 gram rauw product (zonder schil)

389,0
kcal
(1628,7 kJoule)
16,9
gram
eiwitten
66,3
gram
koolhydraten
10,6
gram
vezels
6,9
gram
vet
1,2
gram
verzadigd
2,2
gram
enkelvoudig onverzadigd
2,5
gram
meervoudig onverzadigd
111,0
mg
omega-3
2424,0
mg
omega-6
Vitaminen
0,8
mg
vitamine B1
(0,1% ADH)
0,1
mg
vitamine B2
(10,0% ADH)
1,0
mg
nicotinezuur (B3)
(6,3% ADH)
1,3
mg
pantotheenzuur
(21,7% ADH)
0,1
mg
vitamine B6
(10,0% ADH)
56,0
µg
foliumzuur (B9)
(28% ADH)
mineralen
54,0
mg
calcium
0,6
mg
koper
4,7
mg
ijzer
429,0
mg
kalium
177,0
mg
magnesium
4,9
mg
mangaan
2,0
mg
natrium
523,0
mg
fosfor
4,0
mg
zink
slotregel

Bronvermelding update april 2021

Processing of oats and the impact of processing operations on nutrition and health benefits | Eric A. Decker (2014). Nutrition and Health Sciences -- Faculty Publications. 31. http://digitalcommons.unl.edu/nutritionfacpub/31 Oats, know what you eat | Nutritiondata.self.com, Source: Nutrient data for this listing was provided by USDA SR-21 Porridge oats | Hamlyns of Scotland Oatmeal | Wikipedia (EN) Cereals, oats, regular and quick, not fortified, dry | USDA FoodDatCenrtral Jan 2019 Mout | J. de Vries, Nederlands Etymologisch Woordenboek Proto-Nostratic *mul, *mol- | Allan R. Bromhard, The Nostratic Macrofamily: A Study in Distant Linguistic Relationship 1994 Mouton De Gruyter Berlin-New York ISBN 3-11-013900-6 Mout | Etymologiebank - N. van Wijk (1936 [1912]), Franck's Etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, 2e druk, Den Haag