top
Havermeel
Avena sativa
Havermeel
 
Havermeel

Havermeel

Avena sativa

Van haver wordt meel gemaakt van de volle, ongepelde korrel of vlok en van de gepelde korrel. De term 'bloem' wordt niet toegepast op havermeel, dat soms havermoutmeel wordt genoemd.

Havermeel wordt gemaakt van de rauwe korrel of havervlok, havermoutmeel van havermout, dat in de regel verhit of gestoomd is geweest, en dus niet in alle gevallen als vervanger van rauw havermeel kan dienen. Het verdient aanbeveling om havermeel van havervlokken maken, deze zijn niet verhit geweest.

Een belangrijk kenmerk van havermeel is het van nature ontbreken van gluten, waardoor havermeel niet geschikt is om gerezen brood mee te maken. Havermeel is overigens alleen glutenvrij wanneer dat expliciet op de verpakking vermeld staat, wat impliceert dat het meel in een glutenvrije omgeving geproduceerd is, en geen sporen van gluten bevat.

In de Engelse taal wordt de term 'oatmeal' gebruikt voor een grove havermaling die wordt gebruikt voor het maken van het gelijknamig Schots nationaal gerecht, oatmeal, een grove brij.

Benamingen in diverse talen

engels
oat flour, ground oats
frans
farine d'avoine
italiaans
farina d'avena
spaans
harina de avena
duits
hafermehl
arabisch
 
turks
 
hindi
 
indonesisch
 
japans
mugiko
vietnamees
 
chinees
yànmài fěn 燕麦粉
 

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Gepelde haver is verkrijgbaar in de supermarkt, de biologische winkel of één van de vele graanmolens die ons land rijk is.

Culinair gebruik en bereiding

Havermeel is minder geschikt als broodmeel vanwege het ontbreken van gluten, maar zeer geschikt voor het maken van pannenkoeken, muffins, scones, kruimelgebak, wafels, cake en compact vruchtenbrood op basis van een muffin-achtig deeg. Een beroemd gerecht met havermeel, zoniet het allerberoemdste is het Schotse haggis.

Houdbaarheid (bewaaradvies)

Havermeel is beperkt houdbaar! Bewaar het altijd op een donkere, koele, droge plaats.

Gezondheidsaspecten

Voedingsstoffen - gezondheidsrisico's

Alle haverproducten zijn in principe glutenvrij, omdat haver zelf geen gluten bevat. Maar een product is pas daadwerkelijk glutenvrij, wanneer het in een glutenvrije omgeving wordt verbouwd en verwerkt. Pas dan zal op de verpakking staan dat deze glutenvrij is, en kan de haver ook door coeliakiepatiënten gegeten kan worden.

De Europese voedselautoriteit (EFSA) heeft goedgekeurd dat haver en haverproducten worden aangemerkt als cholesterolverlagend. Deze gezondheidsclaim is alleen toegestaan wanneer éé portie van een met haver geproduceerd product minstens 1 gramβglucaan bevat.

Haver kan, als één van de weinige granen rauw gegeten worden. Volkoren haver bevat echter fytinezuur, waardoor het voor veel mensen moeilijk te verteren is. Door de haver voldoende te weken, wordt het fytinezuur afgebroken. Om dezelfde reden wordt haver gefermenteerd of gekiemd voor gebruik. Een eenvoudige manier om fermentatie op gang te helpen, is het toevoegen van organische zuren zoals in de vorm van wat yoghurt of kefir aan het weekvocht. Fermenteer bij kamertemperatuur, en niet in de koelkast.

Samenstelling per 100 gram rauw product (zonder schil)

389,0
kcal
(1628,7 kJoule)
16,9
gram
eiwitten
66,3
gram
koolhydraten
10,6
gram
vezels
6,9
gram
vet
1,2
gram
verzadigd
2,2
gram
enkelvoudig onverzadigd
2,5
gram
meervoudig onverzadigd
111,0
mg
omega-3
2424,0
mg
omega-6
Vitaminen
0,8
mg
vitamine B1
(0,1% ADH)
0,1
mg
vitamine B2
(10,0% ADH)
1,0
mg
nicotinezuur (B3)
(6,3% ADH)
1,3
mg
pantotheenzuur
(21,7% ADH)
0,1
mg
vitamine B6
(10,0% ADH)
56,0
µg
foliumzuur (B9)
(28% ADH)
mineralen
54,0
mg
calcium
0,6
mg
koper
4,7
mg
ijzer
429,0
mg
kalium
177,0
mg
magnesium
4,9
mg
mangaan
2,0
mg
natrium
523,0
mg
fosfor
4,0
mg
zink
slotregel

Bronvermelding update april 2021

Processing of oats and the impact of processing operations on nutrition and health benefits | Eric A. Decker (2014). Nutrition and Health Sciences -- Faculty Publications. 31. http://digitalcommons.unl.edu/nutritionfacpub/31 Oats, know what you eat | Nutritiondata.self.com, Source: Nutrient data for this listing was provided by USDA SR-21 Porridge oats | Hamlyns of Scotland Oatmeal | Wikipedia (EN) Cereals, oats, regular and quick, not fortified, dry | USDA FoodDatCenrtral Jan 2019 Mout | J. de Vries, Nederlands Etymologisch Woordenboek Proto-Nostratic *mul, *mol- | Allan R. Bromhard, The Nostratic Macrofamily: A Study in Distant Linguistic Relationship 1994 Mouton De Gruyter Berlin-New York ISBN 3-11-013900-6 Mout | Etymologiebank - N. van Wijk (1936 [1912]), Franck's Etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, 2e druk, Den Haag