TEFF
Het is een eenjarig gras, dat manshoog uitgroeit, en het best vergeleken kan worden met gierst en quinoa. Het zou afstammen van Eragrostis pilosa. De korrel van liefdesgras is kleiner, zo groot als een suikerkorrel. Een korrel weegt minder dan een honderdste van een tarwekorrel. Het duizend korrelgewicht bedraagt 0,3-0,4 gram.
De korrel is melkwit tot bijna zwart van kleur, met alle ranges daartussen, ook rood en bruin. Hoe donkerder de korrel, hoe smaakvoller deze is. Desondanks wordt voor de bleke korrel de hoogste prijs betaald. Dat komt doordat de donker gekleurde graankorrel komen van teff-soorten die sneller groeien en makkelijker verbouwd kunnen worden.
De smaak van teff wordt beschreven als licht-zoet, vergelijkbaar met molasse. Dat maakt het graan geschikt voor gebruik in pannekoeken, koek(jes), pap en desserts, maar ook voor gebruik in stoofgerechten. In Ethiopië maakt men er behalve het platbrood een pap van, die muk heet, een zoet, ongegist brood (kita), en men brouwt er thuis ook drank van. Buiten Ethiopië wordt het ook als bindmiddel gebruikt
Pellen is niet mogelijk. Teff is met andere woorden altijd 'volkoren'. Ondanks dat is de opbrengst relatief laag: in ons land brengt teff circa 700 kilogram per hectare op, in Ethiopië iets meer, rond 900 kilogram per hectare.
Oorsprong en verspreiding
Teff wordt vooral gegeten in het westelijk deel van Ethiopië waar men het meerdere malen per dag eet en waar het tweederde van de dagelijks benodigde proteïnen levert. De prijs maakt evenwel dat teff voor de armere bevolking nauwelijks bereikbaar is, en het dus het voedsel van de beter bedeelde, middenklasse is.
Het dankt zijn populariteit in deze regio onder meer aan de eigenschap om later in de lente gezaaid te worden, als het al wat warmer is en het risico op vorst is verdwenen, en snel volgroeid is. De vroegst rijpende teff-soorten zijn al na 46-60 dagen volgroeid, de late soorten pas na 120-160 dagen. Tegen vorst is teff niet bestand, maar het kan goed tegen droogte. Een handje zaad is voldoende om een flinke akker in te zaaien, waardoor het uitstekend past bij een semi-nomadische levensstijl.
Het is een mysterie waarom het buiten de Hoorn van Afrika niet of nauwelijks verbouwd wordt, terwijl het prima elders zou kunnen gedijen. Op het Afrikaanse continent wordt het alleen bij Marsabit in Kenia verbouwd en gegeten, en in Malawi, maar in Zuid-afrika waar het wel erbouwd wordt, is dat alleen ten behoeve van veevoer, net als in Australië. Andere landen waar teff wordt verbouwd zijn India, de Verenigde Staten en ons eigen land, hier pas sedert het begin van de vorige eeuw, vaak op bescheiden schaal. In ons land is circa 600 hectare in cultuur gebracht. Dat steekt schril af tegen de 1,4 miljoen hectare teff-areaal in Ethiopië die boeren een opbrengst geven van bijna 1 miljoen ton, 25% van de graanbehoefte van het land.
Teff is in de westerse wereld populair aan het worden om zijn gezondheidsaspecten, maar vooral dankzij de Ethiopische restaurant over de hele wereld die injera, het Ethiopische platbrood op het menu hebben staan. Een injera-brood kan niet zonder.
Taalkundige aspecten, etymologie
Het woord teff komt van het Ethio-semitische woord 'ṭff', dat verloren betekent.
VERTALING TEFF
Duurzaamheid
Uit duurzaamheidsoverwegingen is de verbouw van teff zeker het overwegen waard, ondanks de bewerkelijkheid van de oogst door de kleine korrel. De teff-halmen zijn zeer voedzaam en uitstekend geschikt als veevoer. Het laat zich prima drogen. De teelt zelf vraagt weinig aandacht, men noemt het in Yemen niet voor niets 'the lazy man's crop'.
RECEPTEN
Gezondheidsaspecten
Voedingswaarde, gezondheidsrisico's
Teff bevat veel calcium en metalen, en zoals de meeste granen gluten. De hoeveelheid complexe koolhydraten in teff is kleiner dan in andere granen, waardoor het langzamer verteerd, en langer een vol gevoel geeft.
De gluten in teff bevatten geen a-gliadine, de fractie die de coeliakie-reactie veroorzaakt. Teff is daardoor net als rijst en maïs overigens zeer geschikt voor een coeliakie-dieet.
Teff wordt in Ethiopië (en Eritrea) gebruikt voor de bereiding van platbrood, dat injera of tayta heet. Het wordt drie dagen gefermenteerd om een bruikbaar zuurdesem te verkrijgen. Door deze fermentatie worden extra vitaminen gevormd, waardoor de teff, dat rauw qua vitaminen vergelijkbaar is met andere granen, een unieke vitamine-boost krijgt.
Samenstelling per 100 gram rauw product
Bronvermelding update maart 2020
