top
Blauwe fenegriek
Trigonella caerulea
BLAUWE FENEGRIEK
RECEPTEN EN KRUIDENMENGSELS
BLAUWE FENEGRIEK | TRIGONELLA CAERULEA

BLAUWE FENEGRIEK

Trigonella caerulea

Blauwe fenegriek is een plant uit de vlinderbloemenfamilie (Fabaceae), waarvan zowel de bladeren als de zaden en de peulen gegeten worden.

Het is een 30-60 cm hoog eenjarig plantje met zoals je op grond van de naam mag verwachten blauwe bloempjes. De bloemsteeltjes zijn langer dan de slechts enkele centimeters grote blaadjes. Ook de peulen zijn klein en bevatten slechts enkele, bruine zaadjes. Deze worden gedroogd om als kruid gebruikt te worden. De smaak van deze zaadjes is minder scherp dan die van gewone fenegriek, dat bovendien bitterder is. De zaden zijn al aan het begin van de zomer rijp.

melilotus

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Het zaad is buiten de Kaukasus en de Alpen inmiddels ook verkrijgbaar, onder de Georgische naam utshko suneli, bijvoorbeeld via Argo USA, gespecialiseerd in Georgisch voedsel, voor één dollar (15 gram). Let wel, verzending over de hele wereld, bij een minimum aankoop van 10 dollar aan kruiden en een gelijk bedrag aan verzendkosten.

Gemalen fenegriekblad is onder de Zwitserse benaming Schabzigerklee verkrijgbaar voor omgerekend € 4,50 per 100 gram (vanaf-prijs).

Culinair gebruik en bereiding

Blauwe fenegriek kan niet zonder meer door gewone fenegriek vervangen worden, dat is bitterder. Een combinatie van fenegriekzaad en -blad en/of bonenkruid komt dichter in de buurt.

In Zwitserland wordt blauwe fenegriek gebruikt in een aantal kaassoorten, zoals de Schabzigerkäse uit het kanton Glarus, een harde, dubbelgerijpte kaas van koeienmelk met blauw fenegriekpoeder, dat hier Schabziger klee heet. In de zuidelijke Apen wordt het ook gebruikt in Tirools roggebrood. Interessant gerechten uit de Zwitserse keuken zijn fenegriek-ravioli met blauwe fenegriek en een vulling van séré, de Zwitserse evenknie van ricotta en schabziger-gnocchi.

Blauwe fenegriek zit onder meer in khmeli suneli, een kruidenmengsel dat in veel gerechten in de Kaukasus wordt gebruikt, en in svanuri marili een aromatisch zout in de Hoge Kaukasus. Van oudsher gebruikt men blauwe fenegriek in Armenië in chaman, het kruidenmengsel waarmee Abouhkd, de Armeense basturma, wordt gekruid.

Oorsprong en verspreiding

De blauwe fenegriek komt van oudsher voor in het oostelijk Middellandse zeegebied en Klein Azië. Buiten de Kaukasus en delen van de Zwitserse en Oostenrijkse Alpen is de plant en zijn gebruik als kruid nauwelijks meer bekend.

De plant is in de Middeleeuwen meegebracht door de kruisvaarders naar het noorden van Italië en het grensgebied met Oostenrijk en Zwitserland. In Zwitserland wordt de plant verbouwd op de kalk- en humusrijke bodems van Alta Pusteria (op ongeveer 1200 meter boven de zeespiegel). Daarnaast wordt fenegriek in Zwitserland verbouwd in de Vinschgau, andere hoger gelegen delen van Zuid-Tirol en op heel kleine schaal in het noordelijke Lachen.

Taalkundige aspecten, etymologie

De geslachtsnaam trigonella duidt op de geveerde bladstand met drie getande blaadjes, caeruleus is het Latijnse woord voor (hemels)blauw. Oude Nederlandse benamingen zijn zevengetijdenklaver of blauwe honingklaver.

VERTALING BLAUWE FENEGRIEK

engels
blue-white clover, sweet trefoil
frans
baumier, mélilote bleu
italiaans
meliloto azzuro
duits
schabzigerklee oder blauklee

RECEPTEN

Bronvermelding update december 2019

Trigonella caerulea | Wikipedia (EN) Blue fenugreek | Gernot Katzers's Spice pages Trigonella caerulea | Agroatlas, Intearctive agricultural ecological atlas of Russia and neigbouring countries Schabzigerklee | Gutes aus Südtirol Trigonella | Volkoomen, medisch herbarium Trigonella caerulea | Plants for a future