top
Geplette rijst
Oryza sativa
Geplette rijst
Geplette rijst soorten
GEPLETTE INDIASE RIJST

Geplette rijst

In veel landen in Azië eet men graag geplette rijst, bijvoorbeeld als ontbijt. Geplette rijst wordt gemaakt van de jonge, groene korrel maar meestal van de rijpe korrel, zowel van witte als rode rijst.

Volgens de klassieke methode worden de volle rijstkorrels worden enkele uren in water geweekt, waarna ze 25 min gestoomd worden. Dan worden ze in een wok geroosterd. Het roosteren duurt circa 20 minuten, waarbij de korrels voortdurend omgeschept worden. De korrels worden dan afgekoeld. Nu begint het pletten van de korrels dat handmatig gebeurt of met een stamper, zoals in India met een dhiki. Pas daarna wordt het kaf van het koren gescheiden. Soms wordt het stampen meermaals herhaald.

Het proces waarmee rode geplette rijst wordt gemaakt is vergelijkbaar. De hele korrel wordt voorgekookt, waarna pas het kaf verwijderd wordt terwijl de korrel geplet wordt. De geplette korrel wordt daarna te drogen gelegd, waarbij de korrel licht fermenteert. Rode geplette rijst bevat anthocyaan (verantwoordelijk voor de rode kleur van de rijst) en is qua voedingswaarde gelijk aan ongepelde rijst, daar de zemel behouden is. Rode geplette rijst wordt vooral in India gemaakt, en is iets dikker dan de groene en witte geplette rijst.

Het merendeel van de geplette rijst in de winkel komt uit kleinere of grotere bedrijven, en niet meer van de boer. De in Europa verkrijgbare geplette rijst komt sowieso van grotere bedrijven, zoals het Indiase Mantra, dat zowel poha (de Indiase term voor geplette rijst) van witte als van rode rijst levert. De dikte van de rijstvlokken varieert van bijna doorschijnend (de duurdere soorten) tot bijna vier keer dikker dan een normale rijstkorrel, meestal voorgekookt. Deze licht verteerbare vorm van ruwe rijst is erg populair in Nepal, India en Bangladesh, maar ook elders in Azië.

Culinaire aspecten

Zeker wanneer je niet bekend met het gebruik van geplette rijst is het verstandig eerst eens een klein beetje te experimenteren, omdat je snel te veel vocht gebruikt, of de rijhst te lang kookt.

De droge rijstvlokken zwellen zodra ze in aanraking komen met vloeistof, die zowel koud als warm kan worden toegevoegd.

De basisbereiding is als volgt. Week de rijstvlokken enkele minuten in koud water. Pers het meeste water uit tussen de handen, en laat de vlokken dan uitlekken in een ruime vergiet of soortgelijk, zodat ze niet aan elkaar plakken. Hoe dunner de vlokken, zoals die van de Vietnamese groene rijst, hoe sneller de vlokken verkleven, met een onsmakelijk, plakkerig eindresultaat. Het is voor deze extreem dunne vlokken niet raadzaam ze voor te weken.

Omdat de meeste geplette rijst is voorgekookt, kan het geen kwaad de rijst 'rauw' - mits met mate - te eten. Met rauw wordt hier bedoeld 'niet opnieuw gekookt'. Geplette rijst kan ook gefrituurd worden.

Hieronder enkele recepten met geplette rijst. Op dit moment is alleen het Indiase masala poha gepubliceerd.

Cha cốm

Cha cốm (Vietnam), gefrituurd varkensvlees met groene rijst vlokken. De rijstvlokken worden gebruikt als coating om kruidige, gestoomde gehakt.

Khao mao tod

Khao mao tod (Thalland), een recept van gefrituurde banaan in een beslag van groene rijstvlokken, ei en kokos.

Suman pinipig

Suman pinipig (Philippijnen) is een zoete lekkernij van Philippijnse duman (pinipig) met stukjes kokos en rietsuiker, gewikkeld in bananenblad.

Harialy poha

Harialy poha is een met een Indiase salsa verde doordrongen rijst.

.

Bronvermelding update augustus 2020

Some physical characteristics and bioactive compounds of young flattened rice (Khao-Mao) | O. Ekasit, 2013 International Food Research Journal 20(3): pp 1323-1328 Flattened rice | Wikipedia (EN) How to make Flattened rice | Anupam Prabhakara, Youtube 2013 Making chewra in Kameray, Sikkim India | Roshan Chhetri, Youtube 2015
slotregel