E526 calciumhydroxide (kalkwater) onder meer gebruikt als zuurteregelaar in wjn, cacaoproducten, kaas, muskaatnoten, zoete diepvriesproducten, gedroogde vis.

De substantie die bij het blussen wordt gevormd wordt kalkmelk genoemd. Na filtering blijft een basische, doorzichtige oplossing over, die kalkwater wordt genoemd. Niet te verwarren met het Engelse 'lye water', natronloog. Natronloog wordt gebruikt als gootsteenontstopper.

In gedroogde vorm is calciumhydroxide een wit, geurloos, kristallijn poeder. Het lost moeilijk op in water, waardoor kalkwater slechts 0,2 mg calciumhydroxide per m³ bevat en slechts licht basisch is.

Gebluste kalk wordt in de vorm van kalkwater in de voedingsindustrie gebruikt als zuurteregelaar, in het raffinageproces van suikerbieten (carbonatatie), bij het ontkalken van water in bierbrouwerijen, bij het nixtamaliseren van granen, het maken van 1000-jarige eieren, en incidenteel als vervanger van bakpoeder. Een andere toepassing van kalkpoeder in deeg is brosse koek, bijvoorbeeld speculaas.

Vertaling gebluste kalk

Door een woud van Engelse termen

Vanwege het veelvuldig gebruik van Engelse termen in de literatuur (en recepten) geven we hier de meest voorkomende termen. Met food-grade wordt bedoeld dat niet alle producten onder de desbetreffende naam voor gebruik in voeding geschikt zijn:

• Lime - calcium hydroxide, soda
• Limestone - kalksteen, hoofdzakelijk calciumcarbonaat [non-food]
• Limestone water - kalkwater, ook: sterk verdunde kalksteenpasta [food]
• (Red) lime paste - kalksteenpasta, betelpasta [food]
• Lye - natriumhydroxide (bijtende soda)
• Slaked lime (pickling lime) - calcium hydroxide, gebluste kalk [food-grade]
• Quick lime, burnt lime - calciumoxide [food-grade]
• Soda lime - mengsel van hydroxiden en water [non-food]
• Lime water - natronloog [non-food]

Verkrijgbaarheid

In gedroogde vorm (poeder) van het merk Rapindo (Indonesische keuken) en Cal Mexicana.

De oudst bekende toepassingen van calciumhydroxide in voedsel is nixtamaliseren. De Inca's zouden de techniek al toepassen rond 1500 jaar voor Christus)

De Romeinen maakten als eersten op grote schaal kalk. Ze bouwden branderijen langs kusten en op plaatsen waar ze kalksteen en liefst ook brandstof vonden, zoals in het Duitse Iversheim, bij Keulen. Het is niet bekend tot wanneer deze in gebruik zijn geweest. In de 13^e en veertiende verrezen overal in Europa kalkovens op plaatsen waar de grondstoffen beschikbaar waren: schelpen, kalksteen, turf, steenkool. In ons land stonden schelpkalkovens aan waterwegen en achter de duinen, in de nabijheid van veengebied. De kalkovens in Limburg draaiden op kalksteen en maakten gebruik van steenkool als brandstof. Deze Limburgse kalkovens kenden zelfs een bloeitijd in de Eerste wereldoorlog, toen er meer dan honderd ovens in gebruik waren, de meeste nieuw gebouwd.

Dergelijke kalkovens zijn niet meer in gebruik, kalk wordt gemaakt in moderne fabrieken en zelden nog van schelpen. In Azië worden schelpen nog wel gebruikt als grondstof, bijvoorbeeld in Indonesië, maar ook daar nemen moderne kalkfabrieken het stokje over.

MedLineplus adviseert:

Mocht de substantie onverhoopt op de huid of in de ogen raken, spoel het dan onmiddellijk met vooral veel water weg. Bij een raar gevoel bij in ademen, helpt het door direct de buitenlucht op te zoeken. Bij aanhoudende klachten sowieso deskundige medische hulp in schakelen, ook in het geval van inslikken. Vraag altijd tijdig of het verstandig is om water (of melk) in te nemen of te braken.