Er zijn twee soorten gepelde haver, de hele korrel en de gesnden korrel, ook wel grut (groat), steel-cut, Irish of Scottish oat genoemd. Pellen is één van de methoden om de voedzame kern van de haverkorrel voor vertering geschikt te maken. Andere methoden zijn snijden en pletten, fermenteren en kiemen. Het verteerbaar maken van de haverkorrel is een belangrijke reden om de korrel te pellen, die omdat hij zo kwetsbaar is voo breuk en beschadiging, standaard in de ongepelde vorm verkrijgbaar is. Ook havermout en havervlokken worden van de ongepelde korrel gemaakt.

Vooral de gesneden, ongepelde of gepelde korrel heeft een rijke traditie, in Ierland, maar vooral in Schotland waar haverpap (oatmeal) een nationaal gerecht is. In Schotland is haver het belangrijkste graan - het klimaat is geschikte voor de teelt van haver dan voor enig ander graan - en worden veel gerechten gemaakt met gemalen Scottish oat. In Ierland prefereert men steel-cut oat. Het recept: één deel steel-cut oat op 3-4 delen water. De korrels worden eerst een nachtje geweekt. De kooktijd is daarna ongeveer 5 minuten (zonder weken 20-30 minuten, dus weken loont). Laat de pap langzaam koken, zodat ze een zijdezachte romige textuur krijgt, met een beetje bite, want het is niet de bedoeling de grutten volledig stuk te koken. Serveer oatmeal met wat zeezout en boiter of room.

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Gepelde haver is verkrijgbaar in de supermarkt, de biologische winkel of één van de vele graanmolens die ons land rijk is.

Culinair gebruik en bereiding

Een trucje om haver een diepere, notiger smaak te geven, is de haver kort te roosteren, alvorens haar te weken. Houd de korrels bij het roosteren goed in beweging om verbanden te voorkomen.

Houdbaarheid (bewaaradvies)

Gepelde haverkorrels zijn beperkt houdbaar! Bewaar gepelde haveraltijd op een donkere, koele, droge plaats.

De Europese voedselautoriteit (EFSA) heeft goedgekeurd dat haver en haverproducten worden aangemerkt als cholesterolverlagend. Deze gezondheidsclaim is alleen toegestaan wanneer éé portie van een met haver geproduceerd product minstens 1 gramβglucaan bevat.

Haver kan, als één van de weinige granen rauw gegeten worden. Volkoren haver bevat echter fytinezuur, waardoor het voor veel mensen moeilijk te verteren is. Door de haver voldoende te weken, wordt het fytinezuur afgebroken. Om dezelfde reden wordt haver gefermenteerd of gekiemd voor gebruik. Een eenvoudige manier om fermentatie op gang te helpen, is het toevoegen van organische zuren zoals in de vorm van wat yoghurt of kefir aan het weekvocht. Fermenteer bij kamertemperatuur, en niet in de koelkast.

Samenstelling per 100 gram rauw product (zonder schil)