top
Veldprei
Allium ampeloprasum
Thaise sjalot
Veldprei op deze site
ÉCHALOTE TRADITIONELLE | GRIJZE SJALOT

Veldlook

Allium ampeloprasum

De breedbladige veldprei is een tweejarig bolgewas waarvan zowel de bovengrondse als de ondergrondse delen (preibollen) gegeten worden.

Deze looksoort wordt de voorouder van onze 'gewone' prei genoemd, en ook wel de 'oerprei' genoemd. Ook de olifantenknoflook, kurrat en Perzische prei zouden van deze 'oerprei' af stammen. Het is een overblijvende, kruidachtige plant. Het is een bolgewas met veelal slechts één bol, maar er zijn variëteiten die een groot aantal (kleinere) bollen vormen.

De bladeren staan in twee rijen en zijn zo'n 50 centimeter lang. Ze hebben een V-vormige doorsnede, zoals we ook kennen van gewone prei. De bladscheden vormen een pseudostam rond de eigenlijke bloeistengel die menshoog of (veel) hoger kan worden, net als de Egyptische ui,

Hiermee houdt de overeenkomst met de Egyptische ui niet op. Beide vormen trossen broedbollen op de plaats waar ook de bloeiwijze staat. Ze hebben een diameter van 2 tot 4 mm. De bloeitijd is van juni tot augustus. De bloeiwijze is bolvormig en schermvormig, met een diameter van 4 tot 12 cm. Iedere bloeiwijze draagt honderden bloempjes, met rechtopstaande bloemblaadjes in de kleuren donkerrood en paars, of wit. De bloempjes zijn tweeslachtig, hermafrodiet.

De broedbollen worden preibollen genoemd, op de Britse eilanden leek bulbs. Ze zijn een lekkernij, zoals de bollen van de variëteit bulbiferum, een wilde soort die onder meer op het eiland Guernsy groeit. De zaden zijn zwart en ovaal.

Een opzienbarende variëteit is de Allium ampeloprasum var ampeloprasum of olifantenknoflook. met zijn bovenmaatse knoflookbol.

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

Culinair gebruik en bereiding

Van deze wilde prei worden zowel het jonge blad als de broedbolletjes gegeten. Deze "preibolletjes" zijn heel erg lekker wanneer je ze simpelweg stoift in wat boter en kruidt met een aromatische peper zoals de voatsiperifery, rode kampot of rode phu quiq.

Oorsprong en verspreiding

Breedbladige prei komt van origine voor in Zuid-Europa, Zuidwest-Azië en Noord-Afrika, maar ius is in groite delen van de wereld genaturaliseerd, onder meer op de Britse eilanden, waar ze zeer geliefd zijn.

In ons land is de Allium ampeloprasum vrij zeldzaam, en wanneer hij al voor komt, is het waarschijnlijk een cultuurvorm van de soort die in het Middellandse Zeegebied en Voor-Azië groeit. . De meeldraden steken boven het bloemdek uit, de binnenste krans is driedelig met twee langere zijtanden. Prei speelt een rol in folklore, literatuur en schilderkunst en is ook medisch belangrijk door antioxidanten en haar gebruik tegen kanker en een te hoog cholesterolgehalte.

Zijn oorspronkelijke habitat is rotsachtig kustgebieden.

Taalkundige aspecten, etymologie

De geslachtsnaam komt van de klassieke Latijnse naam voor knoflook. Het epitheton ampelop[rasum is een samenvoegimng van de Griekse woorden ampelos en parson wat begtekent 'prei die in wijngaarden groeit'.

Benamingen in diverse talen

engels
broad-leaved leek
frans
 
italiaans
 
spaans
 
duits
ackerlauch
arabisch
 
turks
 
hindi
 
indonesisch
 
japans
 
vietnamees
 
chinees
 
 

EUROPESE BESCHERMDE SJALOTSOORTEN

In Europees verband wordt een systeem van beschermde soorten gehanteerd voor producten die zich onderscheiden. Voor wat sjalotten betreft is dat tot nu toe uitsluitend:

De kwalificaties zijn vergelijkbaar met de meer bekende wijn-kwalificaties als “appellation controlé”.

De afkortingen PDO en PGI staan respectievelijk voor Protected destination of origin en Protected geographical indication (in het Nederlands “beschermde oorsprong benaming”, respectievelijk “beschermde geografische benaming”).

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

Sjalotten zijn rijk aan vitaminen, mineralen en sporenelementen. Zoals knoflook bevatten ze quercetine, een flavonoïde, die het bloed dunner maakt en bijdraagt aan de verlaging van LDL cholesterol. Vier sjalotjes verschaffen ons 40% van onze dagelijkse behoefte aan selenium. Selenium is een sporenelement dat de cellen beschermt tegen veroudering.

Samenstelling per 100 gram rauw product

34
kcal
( 142,3 kJoule)
1,9
gram
eiwitten
6,5
gram
koolhydraten
0,4
gram
vet
0,1
gram
verzadigd
0,1
gram
enkelvoudig onverzadigd
0,2
gram
meervoudig onverzadigd
8
mg
omega-3
148
mg
omega-6
Vitamines
348
µg
vitamine A
0,1
mg
vitamine B1
0,1
mg
vitamine B2
0,4
mg
vitamine B3
0,1
mg
vitamine B6
16
µg
vitamine B9
27
mg
vitamine C
Mineralen
18
mg
calcium
0,1
mg
koper
1,2
mg
ijzer
212
mg
kalium
23
mg
magnesium
0,1
mg
mangaan
17
mg
natrium
49
mg
fosfor
0,6
µg
selenium
½
mg
zink
 

Bronvermelding update april 2025

Edible wild leek bulbs | Ramblings of a naturalist
slotregel