Culantro
Mexicaanse koriander
De culantro is een kruid uit de familie van de schermbloemigen (Apiaceae), een eenjarige of overblijvende plant, die zowel in de tropen als de subtropen voor komt. De plant groeit in rozetvorm, wordt 40 cm hoog en heeft lancetvormige bladeren, gemiddeld een centimeter of vier lang. Aan de gezaagde bladrand dankt hij zijn bijnaam "zaagtand koriander". Hij houdt niet van vorst of direct zonlicht, toch kun je de plant ook op open vlakten vinden. De groeiwijze lijkt op die van een distel.
De Eryngium foeditum maakt deel uit van het geslacht Eryngium, dat tweehonderd plantensoorten omvat. De meeste daarvan zijn planten met stekelige, vlezige bladeren en veelal blauwe of blauw-paarse bloemen. Op de culantro na, met zijn dunne, malse bladeren en zijn geelwitte bloemen.
Een belangrijk verschil met koriander is, dat wanneer het blad gedroogd wordt, het zowel zijn kleur als smaak behoudt. Het aroma dankt de culantro net als koriander aan de aldehyden, die vooral in de bladeren aanwezig zijn.
Practische zaken
Aankoop en verkrijgbaarheid
Culinair gebruik en bereiding
De hardere delen en bloemen worden niet gegeten, de malse bladeren wel. Het blad is mals genoeg om niet gekookt te hoeven worden, zoals in Vietnam, waar het als bitter accent naast gewone koriander geserveerd wordt bij pho. De bladeren worden apart geserveerd, en aan tafel in dunne repen gescheurd, zodat ze naar behoefte aan de pho kunnen worden toegevoegd.
Culantro wordt in sommige Zuidoost-Aziatische keukens gebruikt, zoals die van Thailand, Laos, Vietnam en India. Daarnaast gebruikt men culantro in de Latijns-Amerikaanse en Caribische keuken, maar ook in het Midden-Oosten. Een klassieke toepassing in de Zuid-Amerikaanse keuken is die in salsa verde en sofrito.
Oorsprong en verspreiding
In Zuid-Amerika is het kruid bekend onder even zoveel namen als er landen zijn. In Mexico wordt het veelal cilantro (koriander) of cilantro habanera (uit den vreemde) genoemd. Andere benamingen zijn 'cilantro de monte' (Venezuela), 'culantro de pata' (Honduras), 'cilantro ancho' (Dominicaanse republiek), 'sacha culantro' (Peru), 'chilangua' (Ecuador), 'sneki wiwiri' (Suriname) of 'cunatro bravo' (Brazilië).
In China groeit de culantro in bosgebieden en langs de oevers van rivieren, onder meer in Guangdong en Yunnan.
Taalkundige aspecten, etymologie
Linnaeus gaf het plantengeslacht de Griekse benaming van de blauwe zeedistel, Eryngium. Het epitheton foetidum betekent stank of slechte geur, vandaar de Duitse benaming Stinkdistel. Deze kwalificatie van de koriandergeur zal de notoire liefhebber van koriander niet aanspreken, maar de velen die er een afkeer van hebben, zeker.
