top
<
Polygonaceae
Duizendknoopfamilie
Duizendknoopfamilie
Op deze site
Boekweit - Fagopyrum esculentum

Duizendknoopfamilie

De Duizendknoopfamilie is een plantenfamilie van tweezaadlobbigen met als gemeenschappelijk kenmerk bij veel soorten de vele gezwollen knopen waar de bladeren aan de stengels zitten.

De familie die Polyginaceae wordt genoemd omvat 50 geslachten met 1.200 plantensoorten, waaronder de eetbare zuringsoorten (Rumex), boekweit (Fagopyrum) en rabarber (Rheum). Maar de familie omvat ook een minder bekende eetbare soort: de Stranddruif (Coccoloba) in Suriname onder meer bekend onder de naam 'droifi' en Vietnamese koriander (Persicara odorata).

De duizendknoopfamilie omvat planten, bomen, struiken en klimplanten. De bladeren staan verspreid aan de stengel, en hebben aan de voet een vergroeiïng van twee steunblaadjes. Zo'n vergroeiïng wordt een ocrea genoemd, met een Nederlands woord tuitje of kokertje. Behalve planten uit de Duizendknoopfamilie hebben ook de Ficus en de Plataan zulke ocrea's.

De planten zijn vruchtdragend, neem de boekweit met zijn 3-zijdige dop- of nootvrucht.

Boekweit

Boekweit is een pseudograan. Omdat het geen gluten bevat, is het eigenlijk niet geschikt voor de (brood)bakkerij. In Italië wordt het gebruikt voor de bereiding van polenta en pasta (pizzoccheri), in ons land voor poffertjes.

Rabarber

Rabarber is al duizenden jaren bekend als medicijn, maar wordt pas sinds de negentiende eeuw gegeten, althans de stelen. Deze zijn zuur door het hoge gehalte oxaalzuur.

Vietnamese koriander

Vietnamese koriander of Rau răm is een blad dat de kenmerken heeft van sereh en culantro, en daar ook door vervangen kan worden. Een andere vervanger is het blad van de moerasanemoon.

Zuring

Zuring groeit bij voorkeur op zure grond en smaakt zuur door het hoge gehalte oxaalzuur (als bij rabarber). De minst zure soort is de Spaanse zuring.

slotregel

Oorsprong en verspreiding

De meeste duizendknopigen komen voor in de gematigde zones van het noordelijk halfrond.

In ons land komen volgens het Nederlands Soortenregister 2) 29 plantensoorten van de in totaal 104 Polygonaceae's voor. Van de geslachten uiut deze familie geeft het Soortgenregister de volgende data (eerste getal is de grootte van het geslacht wereldwijd, tweede getal waarvan voorkomend in ons land - gevestigd):

  1. Fagopyrum (2/1)
  2. Fallopia (9/5)
  3. Persicaria (25/8)
  4. Polygonum (11/2)
  5. Rheum (5/0)
  6. Rumex (49/13)
  7. .

van de hier niet gevestigde sortgen hebben we alleen de Rheum opgenomen, waartoe de rabarber behoort. Deze is niet inheems, de planten die in de vrije natuur voorkomen zijn verwilderde gedomesticeerde rabarberplanten.

Taalkundige aspecten, etymologie

Nomenclatuur

De benaming Polygonaceae is door Antoine Laurent de Jussieu gepubliceerd in Genera Plantarum 82,1789. (4 Aug 1789). Het woord Polygonaceae betekent veelknopigheid, in het Nederlands vrij vertaald naar 'een duizendtal', vandaar Duizendknoopfamilie.

Bronvermelding update februari 2025

Polygonaceae Juss. | Global partnership for plant conservation, World Flora Online (2020) geraadpleegd op 10 februari 2025 Duizendknoopfamilie Polygonaceae | Nederlamds Soortenregister