top
Radicchio
Groente (Cichorium)
Radicchio
Radicchiosoorten op deze site
Radicchio - Cichorium intybus

Radicchio

Radicchio (Cichorium intybus var foliosum) of rode 'sla' is een naaste verwant van witlof, een blad-cichorei. Hij groeit het beste in de lente en de herfst. Radicchio heeft een aangename licht-bittere smaak, tussen andijvie en witlof in.

Onder radicchio wordt in de regel de roestrode slakrop verstaan ter grootte van een grapefruit. Een compacte slasoort, die zich uitstekend leent om rauw gegeten te worden in salades en gegrild te worden. Maar de radicchio-werkelijkheid is verbijsterend divers, spectaculair mooi en kleurrijk, met de schoonheid van een orchidee, zoals de oogstrelende Rosa di Gorizia.

En wat te denken van de gevlekte radicchio Fior di Maserà, ontstaan uit een zeventiende eeuwse gevlekte, rode variëteit. Dankzij de introductie van bleekteelt eind negentiende eeuw - imbiancamento genoemd - ontstond in de jaren twintig van de vorige eeuw de witte bloem van Maserà met het uiterlijk van een orchidee.

Minstens zo fraai is de rode roos de radicchio rosa di Gorizia, de meest exclusieve en duurste radicchio.

Gebruik het menu rechtsboven om te bladeren door de radicchio's op deze site.

Culinair gebruik en bereiding

Radicchio is een vertrouwd ingrediënt in de Italiaanse keuken. In Veneto, de regio van de radicchio, wordt de groente op tal van manieren gegeten. In salades met dressing met gebakken spek of reuzel, als bijgerecht voor pasta, gegrild bij vlees, met een topping van kaas, en heel populair in combinatie met borlotti bonen.

Houdbaarheid (bewaaradvies)

Wanneer (krop)radicchio lelijk wordt, is dat meestal aan de buitenste bladeren. Verwijder die zo snel mogelijk. Mits vers gekocht, kun je radicchio in een papieren of plastic zak met gaatjes ruim een week goed houden, in de koelkast.

De buitenste bladeren zijn het bitterst. Begin dan ook met het verwijderen van de buitenste bladeren. Snijd de krop in reepjes.

Bereidingstijden (kooktijden)

smoren
10 minuten
koken
10 minuten
grilleren
15 minuten
 
slotregel

Oorsprong en verspreiding

De teelt van radicchio is eeuwen oud. In zijn Naturalis Historia noemde Plinius de Oudere radicchio al: "bloedzuiverend en een steun voor slapelozen".

Volgens Plinius kenden de Egyptenaren al een radicchio, die zij kweekten uit de wilde voorouder, de cichorei. Eten deden zij het niet. pas in de Middeleeuwen zou cichorei deel uit hebben gemaakt van de vegetarische dieten in kloosterkeukens, en veel later - in de zestiende eeuw - verschijnt cichorei ook op de tafels van edelen, zowel gekookt als rauw:

Deze eerste radicchio lijkt niet op de radicchio's' die we tegenwoordig kennen. De moderne radicchio met zijn rijke wijnrode witgeribde bladeren werd pas in de jaren 1860 ontwikkeld door Francesco Van Den Borre, een Belgische landbouwkundige die de technieken die werden gebruikt om witlof te produceren, toe paste op de bittere groente die rond Treviso werden geteeld.

Tijdens de republiek Venetië was het gebied rond Treviso de graanschuur van de republiek Venetië en radicchio één van de vele marginale gewassen die door de boeren werden gebruikt als diervoeder en als 'hongervoedsel' voedsel voor wanneer er voor het overige niets was.

Volgens de overlevering was de keuze voor radicchio voor het koninklijk kerstdiner van 1917 het begin van de populariteit van deze groente. Op dit moment is het radicchio-areaal in Italië (veld) 10.723 hectare.

Taalkundige aspecten, etymologie

De naam radicchio wordt ook gebruikt voor een heel andere plant, de Cicerbita alpina. Deze wordt de berenradicchio genoemd- of bergsla, maar wordt meestal radìc di mont of radìc dal glaz genoemd. Het is een wilde plant die lijkt op wilde cichorei, vandaar.

Benamingen in diverse talen

engels
italian chicory
frans
radicchio
italiaans
radicchio
spaans
apirrábano
 

Festa del radicchio

Voor wie kennis wil maken met de grote Italiaanse radicchio's zijn er in de regio Veneto tal van activiteiten. Het episch centrum ervan is het Festa del Radicchio Rosso di Treviso IGP dat in Rio San Martino di Scorzè wordt gehouden. In 2013 speelde zich dat af in de periode van 8 tot 24 november.

Dat jaar werd het evenement werd voor de inmiddels 32e maal gehouden met als smaakmakers de Radicchio Rosso di Treviso, de Radicchio Variegato Castelfranco, de Radicchi del Veneto, de Radicchio Rosso di Chioggia en de Radicchio di Verona, allemaal voorzien van het Europese PGI-label. De tentoonstelling wordt gehouden in het PGI-huis Casa degli IPG Veneti. Dit gastronomisch evenement trekt jaarlijks 70.000 bezoekers.

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

Radicchio is rijk aan vitamine K.

Samenstelling per 100 gram rauw product

23
kcal
( 96,2 kJoule)
1,4
gram
eiwitten
4,5
gram
koolhydraten
0,6
gram
waarvan suikers
0,3
gram
vet
0,1
gram
verzadigd
0,1
gram
meervoudig onverzadigd
16
mg
omega-3
93
mg
omega-6
Vitamines
9
µg
vitamine A
(1% ADH)
0,3
mg
nicotinezuur
(2% ADH)
0,1
mg
vitamine B6
(7% ADH)
80
µg
vitamine B9
(40% ADH)
8
mg
vitamine C
(10% ADH)
2,3
mg
vitamine E
(19% ADH)
255
µg
vitamine K
(340% ADH)
Mineralen
19
mg
calcium
0,3
mg
koper
0,6
mg
ijzer
302
mg
kalium
13
mg
magnesium
0,1
mg
mangaan
22
mg
natrium
40
mg
fosfor
0,9
µg
selenium
0,6
mg
zink
 

SOORTEN RADICCHIO

Radicchio-variëteiten zijn in de regel vernoemd naar de Italiaanse regio's waar ze vandaan komen. Onderstaand overzicht is niet volledig, mist onder meer de radicchio-soorten Gorizia (ook bekend als "zuccherina witlof") en de Triëst (biondissima).

RADICCHIO DI CHIOGGIA

Radicchio di Chioggia, een ronde krop, de goedkoopste en gemakkelijkst te verkijgen radicchio-soort. Wordt voor salades gebruikt.

RADICCHIO ROSSO TARDIVO DI TREVISO

De Radicchio rosso tardivo di Treviso heeft purperen bladeren die knapperig en scherp van smaak zijn. Deze op bijzondere wijze verkregen late soort heeft lange smalle bladeren, die heel mals zijn, en ook gegrild kunnen worden.

RADICCHIO DI CASTELFRANCO

De op een bloem gelijkende radicchio di Castelfranco is net als de Tardivo (de late Treviso) alleen in de wintermanden verkrijgbaar.

RADICCHIO DI VERONA

De Radicchio di Verona wordt als sinds de achttiende eeuw verbouwd in boomgaarden op de hoogvlakten van Verona, tussen de fruitbomen en de druivenstokken in..

RADICCHIO ROSA DI GORIZIA

Niet zo bitter als veel soorten raddicchio is de Rosa di Gorizia die doet denken aan een roos, ook qua kleurstelling.

RADICCHIO GRUMOLO

Wilde baby radicchio of grumolo is populair in Noord-Italië , vooral in Lombardije. De smaak van deze 'éénhaps-sla' is intens bitter.

RADICCHIO ROSSO DI TREVISO

De 'vroege' lente-radicchio Radicchio rosso di Treviso lijkt op lof, en is geschikt om rauw in salade en gekookt gegeten te worden.

Bronvermelding update maart 2020

Plant database | The plantlist, Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden Radicchio | Wikipedia (EN) Italian winter vegetables | Enoteca turi restaurant, London Il radicchio tardivo de Trevisa | Venise en Provence cookery school Festo del radicchio |Proloco Spinea