top
Johannesbrood (carob)
Ceratonia siliqua
Johannesbrood
Johannesbroodproducten
Gedroogde carobpeulen

Johannesbrood (carob)

Ceratonia siliqua

Johannesbrood of carob is de peul van de Johhanesbroodboom, een subtropische bonensoort. De peulen worden niet als groente gegeten, maar onder meer verwerkt tot meel of melasse, van de zaden wordt johannesbroodpitmeel gemaakt.

De peulen zijn 10 tot 30 cm lang, soms recht, soms gekromd. Ze rijpen aan de boom. Een rijpe peul is dieprood, bijna zwart en heeft een leerachtige schil. De peul wordt geoogst wanneer hij rijp is, maar niet veel later dan dat. Wanneer de peulen doorrijpen, nemen ze veel vocht op en zijn ze ongeschikt geworden voor consumptie.

De peulen zijn breed en plat en bevatten een groot aantal boonvormige zaden. Deze zaden (bonen) zijn omhuld door een beschermende pulp. Deze bestaat voor ruim de helft uit suiker (sucrose, glucose, fructose en maltose), en bevat cellulose, hemicellulose en tanninen. De pulp is bovendien eiwitrijk en bevat veel mineralen.

Lokaal worden de peulen ook vers gegeten, maar het merendeel van de oogst wordt gedroogd, alvorens deze te verwerken.

Benamingen in diverse talen

engels
carob or locust bean 
frans
caroubier
italiaans
carrubo
spaans
algarrobo
duits
johannisbrot
arabisch
charrūb
turks
 
hindi
 
indonesisch
 
japans
 
vietnamees
 
chinees
chiao-tou-shu
 

Practische zaken

Aankoop en verkrijgbaarheid

In landen rond de Middellandse is de carob een algemeen verkrijgbaar product. In ons land (nog) niet. Je kunt er het best grotere hoeveelheden van kopen. Richtprijs: € 5,00 per kilogram.

Culinair gebruik en bereiding

Om de knalharde, gedroogde peulen te kunnen verwerken, worden deze eerst 20 minuten in water gekookt, zodat ze voldoende water kunnen opnemen om gesneden te kunnen worden. Het koken is niet bedoeld als garingsproces. Snijd de peulen dan overlangs - over de naad - doormidden, zodat de zaadjes verwijderd kunnen worden.

Snijd de lege peulen in stukjes of maal ze grof in de keukenmachine, in beide gevallen om ze daarna weer goed te laten drogen. Neem daar de tijd voor. Let op: tijdens het malen kan de carob zo warm worden, dat de suiker in de peulen kan gaan caramelliseren!

Maal de droge carobpeulen tot meel en verwerk dat in je gerechten. Je hebt tweemaal zo veel carob nodig als cacao in een gerecht, maar minder suiker. Carobmeel bevat geen caffeïne of theobromine, en is minder calorierijk dan cacao. De smaak wordt wel vergeleken met die van melkchocolade.

In diverse landen wordt de carob gebruikt om een infuus (thee) van te trekken, onder andere op de eilanden Kreta en Malta. In Malta wordt er ook een alcoholische drank van gemaakt, die Harubba heet, naar de peul die in het Maltees il-harubba wordt genoemd. In Turkije wordt van de peulen, inclusief zaden, een infuus getrokken waarvan pekmez, een melasse-achtige siroop wordt gemaakt door het infuus in te dikken, zonder toevoeging van suiker.

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

In beginsel dienen bonen gekookt te worden. Een uitzondering hierop vormen jonge bonen, omdat deze de stof die in bonen zit en kan leiden tot darmproblemen, in jonge zaden nauwelijks voor komt. Een uitgebreider toelichting op het koken van bonen en lectine, het eiwit in kwestie, vind u in het inleidend artikel over de vlinderbloemfamilie of Fabaceae.

De Johannesbroodboon is rijk aan eiwitten (23-34%) en koolhydraten (55%). Daarnaast bevat hij calcium, zink, fosfor, magnesium, koper en nikkel. De zaden bevatten het cyanogene glycoside canatoxine. Mits op de juiste wijze bereid is daaraan geen gezondheidsrisico verbonden. Voor de voedingswaarde van producten van de johannesbroodboon verwijzen we naar de afzonderlijke artikelen.

Bronvermelding update februari 2022

Botany and Taxonomy of the species called carob and carob in different Languages | All about carob Johannisbrotbaum | Wikipedia (DU) Ceratonia siliqua | Plants for a future Carob tree | L. Battle en J. Tous, Carob tree. Ceratonia siliqua L. Promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops. 17. Institute of Plant Genetics and Crop Plant Research, Gatersleben/International Plant Genetic Resources Institute (IPGRI), 1997 Rome, Italy ISBN 92-9043-328-X Ceratonia siliqua | World agr0forestry centre Carob Pods as a Source of Polyphenolic Antioxidants | D. P. Makris en P. Kefalas, Food Technology and Biotechnology 2004 42 (2) pp105–108 ISSN 1330-9862 Ceratonia Siliqua and the Carat Weight | J.H. Coste, Nature volume 99, p 185 (Mei 1917) DOI:10.1038/099185c0 Seed size variability: from carob to carats | L.A. Tumbull e.a. Seed size variability: from carob to carats Biology Letters 2006 Sep 22; 2(3): pp 397–400. Mei 2006 DOI 10.1098/rsbl.2006.0476 Ceratonia siliqua | Plantlist, a working list of all plant species Ceratonia siliqua | The international red list of threatened species IUCN 2017-3