top
Zwarte boksdoorn
Vrucht (Solanaceae)
ZWARTE BOKSDOORN
LYCIUM SOORTEN
ZWARTE BOKSDOORN | Lycium Ruthenicum

BOKSDOORN

ZWARTE GOJI-BES

De zwarte of Russische boksdoorn (Lycium ruthenicum) is een vruchtdragende plant met besjes die men ondanks de afwijkende kleur ook wel goji-besjes noemt.

Beide boksdoorns behoren tot de nachtschadefamilie, wat impliceert dat de plant het giftige solanine bevat. In het geval van de boksdoorn zijn dat vooral de bladeren. Desondanks worden de jonge scheuten en de bladeren van de Chinese boksdoorn vrij algemeen gegeten. Van de bladeren wordt net als van de vruchten thee getrokken.

De boksdoorn is een struik gevormd uit twee meter lange, doornige takken. Zij grijpen zich vast aan de laagste takken van de dichtst bijstaande bomen en verhouten. Daarmee vormen ze een ondringbare veste, vandaar dat deze plant graag als erfafscheiding wordt gebruikt.

De bladeren zijn lancetvormig of ovaal, en slechts een centimeter of drie lang. De bladeren zijn vlezig, als de bladeren van vetplanten. dat stelt de plant in staat onder vrij droge omstandigheden te overleven. Bovendien verdraagt de plant zoute omstandigheden, vandaar dat de plant zelfs in de zoute woestijn overleeft.

De licht-paarse bloemen groeien solitair of in groepjes van hoogstens drie in de bladoksels van de plant. Ze zijn tweeslachtig, met andere worden de plant bestuift zichzelf. Alleen voor kruisbevruchting is de boksdoorn aangewezen op insecten, met name bijen.

De donkerpaarse, bijna zwarte besjes zijn eivormig, 5-8 mm lang. Ze bevatten veel, bruine zaadjes. Ze zijn zo sappig dat ze - eenmaal rijp - op barsten staan.

Culinair gebruik en bereiding

De besjes worden rauw en (meestal) gedroogd gegeten. De bessen dienen volledig rijp zijn.

Oorsprong en verspreiding

De oorsprong van de zwarte boksdoorn is onduidelijk, maar Centraal-Azië is zeer waarschijnlijk: het zuiden van Rusland, Uzbekistan, het noordwesten van China, en Kashmir.

De plant groeit incidenteel in de Indische Himalaya tot op een hoogte van 3700 meter. Deze hoogte is niet geschikt voor de commerciëe teelt.

Taalkundige aspecten, etymologie

De botanische naam Lycium is ontleend aan de streek Lycia in het Turkse Anatolië, en is oorspronkelijk dor Plinius de Oudere gegeven aan een boksdoorn uit de Rhamnaceae-familie. Linneaus gaf het boksdoorngeslacht in 1753 de naam Lycium. De soortnaam ruthenicum is in 1780 door de Zweedse botanicus Murray gegeven, vermaard in de botanie van de Wijnruitfamilie (Rutaceae). Naar hem is zelfs een citrusgeslacht vernoemd.

VERTALING ZWARTE BOKSDOORN

engels
russian boxthorn
frans
liciet de barbarie
italiaans
spina benedicte
spaans
cabrona de ningxia
duits
gemeine bocksdorn
arabisch
 
turks
termiye çalısı
india
 
indonesisch
daun koki (blad)
vietnamees
cau kie
japans
 
chinees
hēi guǒ gǒuqǐ 黑果枸杞
 

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

De bes van de zwarte boksdoorn wordt wel de zwarte goji-bes genoemd. Betrekkelijke onzin natuurlijk, want de fantasienaam goji doelt op de vrucht van de Lycium chinense.

Bronvermelding update december 2017

Lycium ruthenicum | Wikipedia (EN/DU) Lycium chinense | Plants for a future Lycium chinense | Useful tropical plants Lycium ruthenicum | eFloras: Flora of China