top
Catjangboon
Peulvruchten (Fabaceae)
CATJANGBOON
 
KATJANG  | VIGNA UNGUILACATA SUBSP CYLINDRICA

CATJANGBOON

De catjangboon (Vigna unguiculata ssp cylindrica) is een plant uit de vlinderbloemenfamilie Fabaceae, een cultivar van de zwartoogboon, en alleen in geteelde vorm voor komend.

Het is een eenjarige klimmende plant die zo'n halve meter hoog is en zonder geleid te hoeven worden rechtop groeit. Hij wordt maximaal 80 cm hoog. Hij groeit vooral in tropische en subtropische gebieden, maar ook in warmere gebieden daar buiten (gemiddelde temperatuur tussen 18 en 28°). Hij kan niet tegen vorst.

De plant heeft vrij grote, drievoudige bladeren en bloeit van juli tot september met wit-paarse bloemen De bloemen staan paarsgewijs in groepen van 4 tot 12 stuks. De peulen ontwikkelen zich aanvankelijk rechtop staand, maar knikken naarmate ze groter worden en in augustus-september rijpen. . Deze zijn voor een Vigna vrij klein, 7-10 cm. De zaden zijn langwerpig en gemiddeld 5 mm lang en 3 mm breed. De rijpe bonen zijn groen en kleuren van oranje naar donkerbruin.

AANKOOP

Omdart de benaming katjang voor veel (andere) bonen gebruikt wordt, is het niet vertandig op de naam katjang blind te varen. Meestal zijn de katjangbonen die bij de gespecialiseerde (Aziatische) winkel worden aangeboden mungbonen (moong dal of katjang idjoe) , een (heel) ander bonensoort, niet direct verwant aan de catjangboon en de zwartoogboon. Vervang de catjangboon liever door de laatst genoemde.

Culinair gebruik en bereiding

Zowel de bonen als de jonge bladeren worden als groente gegeten. In Japan wordt de catjang gebruikt om 'sekihan' van te maken, een cerenmonieel gerechtje, waar bij kleefrijst rood gekleurd wordt door azuki- of catjangbonen. Ook in Vietnam kent men zo'n gerechtje, met zwarte of witte kleefrijst. In India wordt er dhal-soep mee gemaakt.

Oorsprong en verspreiding

Men vermoedt dat de catjangboon in India is ontstaan uit de zwartoogboon (Vigna unguiculata). Hij is bekend onder een aantal botanische benamingen, waaronder de (meest gebruikte) cylindrica-groep en de biflora-groep.

De catjangboon wordt verbouwd In inda, China, Japan, Korea, Laos en Vietnam en op enkele plaatsen in Afrika en Amerika.

Taalkundige aspecten, etymologie

De Nederlandse benaming is met een 'k' geschreven Katjang. De naam komt uit het Indonesisch, waar catjang algemeen gebruikt wordt voor 'boon', niet specifiek deze soort.

VERTALING CATJANGBOON

engels
catjang bean
frans
dolique catjang, de chine
italiaans
fagiolo del occhio
spaans
judía catjang
duits
catjang-, angolabohne
india
 
indonesisch
kacang tunggak merah
japans
hata sasage
vietnamees
Đậu đỏ, Đậu trắng
chinees
mei dou 眉豆
kantonees
mei dau
 

Gezondheidsaspecten

Voedingswaarde, gezondheidsrisico's

De peulen bevatten foliumzuur en vitamine B1 en B6.

Samenstelling per 100 gram rauw product

343
kcal
(1435 kJoule)
23,9
gram
eiwitten
59,6
gram
koolhydraten
10,7
gram
vezels
2,1
gram
vet
½
gram
verzadigd
0,2
gram
enkelvoudig onverzadigd
0,9
gram
meervoudig onverzadigd
326
mg
omega-3
563
mg
omega-6
Vitamines
10,9
µg
vitamine A
(1,4% ADH)
0,7
mg
vitamine B1
(63,6% ADH)
0,2
mg
vitamine B2
(14,3% ADH)
2,8
mg
nicotinezuur
(17,5% ADH)
1,5
mg
pantotheenzuur
(25% ADH)
0,4
mg
vitamine B6
(28,6% ADH)
639
µg
foliumzuur (B9)
(319,5% ADH)
1,5
mg
vitamine C
(1,9% ADH)
Mineralen
85
mg
calcium
1,1
mg
koper
9,9
mg
ijzer
1375
mg
kalium
333
mg
magnesium
1,5
mg
mangaan
58
mg
natrium
438
mg
fosfor
9,1
µg
selenium
6,1
mg
zink

Bronvermelding update oktober 2019

Catjang bean | Wikipedia (EN/ES/FR) Vigna unguiculata cylindrica | Plants for a future Vigna unguiculata gr biflora | T.K. Lim Edible medicinale and non-medicinal plants, vol2 Fruits, 2012 Springer Dordrecht, ISBN 978-94-007-5653-3 Vigna unguiculata ssp. biflora | FAO Ecocrop Catjang bean | NIAS Genebank database Catjang beans, nutritionfacts (voedingswaarde) | Nutritiondata.self.com