top
Vigna ceratotropis
Peulvruchten (Fabaceae)
VIGNA CERATOTROPIS
VIGNA CERATROPIS
AZUKI | VIGNA ANGULARIS

VIGNA CERATOTROPIS: AZIATISCHE BONEN

De Aziatische bonen of 'grams' zijn planten van het ondergeslacht Ceratotropis in het geslacht Vigna, een groep pantropische klimplant die lange peulen (bonen) vormt.

De Vigna ceratotropis omvat 24 plantensoorten, waarvan enkele -zoals de Vigna pandeyana - nog maar recent ontdekt zijn. De wilde soorten groeien in uiteenlopende klimaatzones. De urdboon bijvoorbeeld groeit vooral on der tropische omstandigheden op het indiaas subcontinent, de azukiboon in gematigde streken onder meer in Japan, en de rijstboon in subtropische streken.

Het ondergeslacht Ceratotropis is vanuit economisch gezichtspunt de belangrijkste groep eetbare gewassen uit het Vigna-geslacht, in het bijzonder door de volgende vijf soorten:

AZUKIBOON - VIGNA ANGULARIS
(TAXON CERATOTROPIS)

De azuki of adzuki wordt vooral in Oost-Azië verbouwd. Het is een kleine rode boon, die vooral wordt gebruikt voor het maken van bonenpasta's, die verwerkt worden in banket en desserts.

MOTTENBOON - VIGNA ACONITIFOLIA
(TAXON CERATOTROPIS)

De mottenboon is een droogtebestendige plant, die vooral op het Indische subcontinent wordt verbouwd, en waarvan alleen de zaden gegeten worden.

MUNGBOON- VIGNA RADIATA
(TAXON CERATOTROPIS)

Bekender van de kiemgroente taugeh dan als boon is de mungboon, een veelzijdige boon die zowel in hartige als zoete gerechten (onder andere in de vorm van een pasta) wordt gebruikt.

RIJSTBOON - VIGNA UMBELLATA
(TAXON CERATOTROPIS)

De rijstboon dankt zijjn naam aan zijn langwerpige bonen die aan rijstkorrels doen denken, maar niet perse wit zijn.

URDBOON - VIGNA MUNGO
(TAXON CERATOTROPIS)

Een ander woord voor urdboon is op zijn Indiaas urad dal, een wit boontje met een zwart schilletje. Ongeveer even groot als een mungboon.

Oorsprong en verspreiding

De Cerototropis komen voor in een gebied dat zich uit strekt over de hooglanden van de Himalaya, en grote delen van Zuid-, Zuidoost- en Oost-Azië, en komt als enig Vigna-ondergeslacht niet uit Afrika.

De grootste diversiteit treffen we in India aan, waar liefst 24 soorten groeien.

Taalkundige aspecten, etymologie

De geslachtsnaam is vernoemd naar Domenica Vigna, een Italiaans botanicus uit de 17e eeuw.

RECEPTEN

Bronvermelding update oktober 2019

Two new species in Vigna certotropis | N. Tomooka 2002, Kew bulletin 57 613-624 (2002), Royal botanic gardens Kew Molecular phylogeny of the subgenus Ceratotropis reveals three eco-geographical groups | F. Javadi, Annals of botany 108 367-380 (2011) Vigna pandeyana, a new species from northern Western Ghats, India | S. Gaikwad, Biodiversity Data Journal 3 (2015) Vigna | Wikipedia (EN) Vigna unguiculata | Climbers, University of Michigan Vigna unguiculata | Novel food catalogue, European commission Vigna subterranea | P.C.M. Jansen, 1981 in Agric Res Rep 906, via Prota4U, Plant resources of Tropical Africa, Wageningen